معرفی و انتخاب رشته گیاه پزشکی

رشته گیاه پزشکی، به تشخیص و شناسایی آفت‌ها و بیماری‌های گیاهان می‌پردازد. از جمله می‌توان به گیاهان باغی، زراعی، زینتی، جنگلی و مراتع اشاره کرد. رشته گیاه پزشکی شاخه‌ای از مهندسی کشاورزی است.
گیاه‌ پزشکی با تلاش‌های انسان‌های اولیه برای شناسایی و سپس کشت گیاهان خوراکی، دارویی و سمی، یکی از قدیمی‌ترین شاخه‌های علم زیست شناسی و امروزه کشاورزی محسوب می‌شود.

منظور از رشته گیاه پزشکی حفاظت از گیاهان و عملیاتی است برای مدیریت آب و هوا، علف‌های هرز، آفات و بیماری‌هایی که به رشد میوه‌ها، سبزیجات و سایر محصولات باغی آسیب می‌رسانند یا مانع آن می‌شوند. حفاظت مناسب از محصول برای تولید محصولات با کیفیت بالاتر و حداقل هدر رفت از اهمیت زیادی برخوردار است.

این افزایش بهره‌وری منجر به استفاده کمتر از زمین، آب و نیروی کار برای محصولات غذایی می‌شود. با استفاده کمتر از زمین، تنوع زیستی حفظ شده و گازهای گلخانه‌ای کمتری ساطع می‌شود. همچنین تضمین می‌کند غذای بیشتری در شرایط خوب به فروشگاه‌ها و بازارها می‌رسد، که به پایین نگه داشتن قیمت کمک می‌کند.

اگر بخواهیم برخی از روش‌های رایج محافظت از محصولات میوه و سبزیجات خود را متوقف کنیم، غذای موجود برای خرید در سطح محلی انتخاب کمتری خواهد داشت. بازده جهانی تقریباً یک سوم کاهش می‌یابد. سبزیجاتی که به آن‌ها عادت کرده‌ایم یا آن را مسلم دانسته‌ایم فقط در بعضی مناطق خاص به راحتی در دسترس خواهند بود. آن‌ها با قیمت‌های گزاف و طراوت و کیفیت مشکوک در سایرین در دسترس خواهند بود.

چهار رویکرد اصلی برای موفقیت در حفاظت از گیاه وجود دارد که هر کدام درجات مختلفی از موفقیت را دارند. اقدامات مبتنی بر سموم دفع آفات، کنترل آفات بیولوژیکی، روش‌های مانع شدن و روانشناسی حیوانات. در اینجا اطلاعات مختصری در مورد هر یک آورده شده است:

آفت کش ها

اقدامات مبتنی بر سموم دفع آفات برای جذب و یا از بین بردن آفات باغ استفاده می‌شود. در عمل معمول سه روش اصلی وجود دارد. از علف کش‌ها برای از بین بردن گیاهان و علف‌های هرز ناخواسته، از حشره کش‌ها برای از بین بردن حشرات و از قارچ کش‌ها برای از بین بردن قارچ‌ها استفاده می‌شود که برخی از آن‌ها می‌توانند صدمات جدی به کشاورزی وارد کنند.

بیولوژیکی

کنترل آفات بیولوژیکی عملی برای کنترل حشرات، علف‌های هرز و بیماری‌ها با استفاده از موجودات زنده دیگر است. برای کنترل شته‌ها در باغ می‌توان جمعیت مرغابی را “رشد” یا نگهداری کرد. شته‌ها مخرب‌ترین آفت برای گیاهان گیاهی هستند. داشتن جمعیت خوبی از حشرات مفید، گیاهان را از کنترل آفات خارج می‌کند.

موانع

روش‌های مانع کننده هر چیزی است که به طور موثر سدی بین گیاهان و آفات، آب و هوا یا بیماری‌ها ایجاد کند. از این جمله می‌توان به تورهای پروانه و پرندگان، میکرومش، پشم گوسفند، قلاده‌های گیاهی اشاره کرد. بازدارنده‌های آفات الکترونیکی نیز در این دسته قرار می‌گیرند زیرا مانعی نامرئی ایجاد می‌کنند.

روانشناسی

روش‌های روانشناسی حیوانات شامل هر چیزی است که با استفاده از آن از آفات، حیوانات یا پرندگان جلوگیری می‌شود. متداول‌ترین مثال خوب این مبحث مترسک قدیمی است، و طیف گسترده‌ای از روش های مدرن‌تر ترساندن پرندگان موجود است.

رشته گیاه پزشکی

هدف اصلی رشته گیاه پزشکی تشخیص آفات و و بیماری گیاهان و روش‌های از بین بردن این آفات و بیماری‌های انواع گیاهان شامل گیاهان زینتی، مرتعی، باغی و … است. کارشناسان این رشته باید اطلاعات کافی در زمینه کشاورزی عمومی و علوم مربوط به آفات و بیماری‌های گیاهی داشته باشند و با گذراندن واحدهای علمی و کاربردی بتوانند امور حفاظت از گیاهان را برعهده بگیرند. در زمان انتخاب رشته به این نکات توجه داشته باشید که کار یک کارشناس گیاه پزشکی پشت میز نشینی نیست و باید به باغ و مزارع و کشاورزی علاقه زیادی داشته باشید

 

اصطلاح “گیاه پزشکی” از کلمه یونانی باستانی βοτάνη (botanē) به معنای “مرتع”، “چمن” یا “علوفه” می آید؛ βοτάνη به نوبه خود از βόσκειν (boskein)، “تغذیه” مشتق شده است. به طور سنتی، علم گیاهی نیز تحقیقات مربوط به انگل‌ها و رشد سبز توسط میکروسکوپ‌ها و متخصصین گیاه پزشکی را به طور جداگانه انجام داد و با بررسی این سه مجموعه از اشکال زندگی که در داخل دایره شور و شوق قرار دارد. این روزها، گیاه شناسان حدود ۴۰۰،۰۰۰ گونه از موجودات زنده مطالعه می‌کنند که در جایی در حدود ۲۶۰،۰۰۰ گونه گیاهان عروقی هستند و حدود ۲۴۸،۰۰۰ گیاه شکوفا می‌شوند.

محصولات ساخته شده از گیاه شناسی یا گیاهان ، که برای درمان بیماری‌ها یا حفظ سلامتی استفاده می‌شوند ، محصولات گیاهی یا گیاهان دارویی نامیده می‌شوند. محصولی که از گیاهان ساخته شده و فقط برای مصارف داخلی استفاده می‌شود ، یک مکمل گیاهی نامیده می‌شود.

بسیاری از داروهای بدون نسخه نیز از محصولات گیاهی تهیه می‌ شوند ،این محصولات توسط FDA تنظیم می‌شوند. مکمل‌های گیاهی ممکن است حاوی کل گیاهان یا قسمت های گیاهی باشد.

واحدهای درسی رشته گیاه‌پزشکی

این رشته دارای حدود ۱۴۰ واحد درسی است که ۲۰ واحد به دروس عمومی، ۳۷ واحد به دروس علوم پایه، ۳۴ واحد به دروس اصلی، ۴۴ واحد به دروس الزامی و ۵ واحد به دروس اختیاری تعلق می‌گیرد.

کارشناسی ارشد گیاه پزشکی

• بیماری شناسی گیاهی
• حشره‌شناسی کشاورزی

دکتری رشته گیاه‌پزشکی

•  قارچ‌شناسی
• ویروس‌شناسی
• نماتدشناسی گیاهی
• حشره‌شناسی کشاورزی
• کنه‌شناسی 

بازار کار و آینده شغلی

فارغ‌التحصیلان دوره کارشناسی رشته گیاه گیاهپزشکی می‌توانند در موسسات تحقیقات گیاه پزشکی و مراکز آموزشی و مراکز پژوهشی و کلینیک‌های گیاه پزشکی جهت توزیع کود و سم مشغول باشند. این رشته، یکی از اولویت‌های مورد علاقه در انتخاب رشته تجربی محسوب می‌شود.