معرفی و انتخاب رشته مهندسی مواد و متالورژی
گاهی رشته مهندسی مواد را با مهندسی شیمی اشتباه می‌گیرند. به زبان ساده، مهندسی شیمی، علم شناخت عناصر و کاربرد آن‌هاست و مهندسی مواد و متالورژی (فلز شناسی) علم شناخت فلزات، اثرات و چگونگی شکل دهی به آن‌هاست. انتخاب رشته مهندسی مواد و متالورژی به افرادی توصیه می‌شود که توامان ارتباط موثری با شیمی و فیزیک دارند.
معرفی رشته مهندسی مواد و متالورژی
مهندسی متالورژی و مواد یک دوره مهندسی کارشناسی با تخصص در علوم متالورژی و مواد است. این دوره به مدت ۴ سال تحصیلی به ۸ ترم تقسیم می‌شود. در این دوره دانشجویان به مطالعه و شناخت از فلزات ، سنگ معدن و فرآیندهای متالورژیکی میپردازند مهندسی متالورژی امکان مطالعه ، طراحی ، اجرای و بهبود فرایندهای مربوط به تبدیل منابع معدنی و فلزات به محصولات مفید را فراهم می‌آورد. کار مهندسان متالورژی برآورده کردن نیازهای معدنی و فلزات جامعه است. این کار باید به طریقی انجام شود تا سازگار با طبیعت باشد و با استفاده از آن‌ها تولید زباله‌ها را به حداقل برسانند ، بهره‌وری انرژی را به حداکثر رسانده و بازیافت را تسهیل کنند.
متالورژی دامنه‌ای از علم و مهندسی مواد است که رفتار فیزیکی و شیمیایی عناصر فلزی، ترکیبات بین فلزی و مخلوط آن‌ها را که آلیاژ نامیده می‌شوند، مطالعه می‌کند. متالورژی دانش و فن آوری فلزات را در بر می‌گیرد. یعنی روش استفاده از علم در تولید فلزات و مهندسی اجزای فلزی مورد استفاده در محصولات هم برای مصرف کنندگان و هم برای تولیدکنندگان. متالورژی از صنایع فلزکاری متمایز است. متال کاری به روش مشابه متکی به متالورژی است که پزشکی برای پیشرفت فنی به علم پزشکی متکی است.
یک متخصص متالورژی به عنوان یک متالورژیست شناخته می‌شود. مهندسان متالورژی فلزات را استخراج، تصفیه و بازیافت می‌کنند. آن‌ها مشکلاتی مانند کاهش خوردگی، حفظ سطح گرما و افزایش مقاومت محصول را برطرف می‌کنند. آن‌ها به توسعه یا بهبود فلزاتی که در صنایع بهداشتی، حمل و نقل، صنایع دفاعی و سرگرمی استفاده می‌شوند، کمک می‌کنند. کار یک مهندس متالورژی بر سایر رشته‌های مهندسی تأثیر می‌گذارد. آن‌ها مواد اصلی را تولید می‌کنند که می‌تواند عملکرد بسیاری از محصولات و سیستم‌ها را تقویت کند.
سه شاخه اصلی دوره مهندسی متالورژی، متالورژی فیزیکی، متالورژی استخراج و فرآوری مواد معدنی است. متالورژی فیزیکی با حل مسئله یعنی تولید آلیاژهای فلزی مورد نیاز برای انواع مختلف ساخت و ساخت سروکار دارد. متالورژی استخراجی شامل استخراج فلز از سنگ معدن است. فرآوری مواد معدنی شامل جمع آوری محصولات معدنی از پوسته زمین است. این یک رشته گسترده است که فرصت‌های زیادی را برای فارغ التحصیلان جوان فراهم می‌کند. مهندسان متالورژی می‌توانند در شرکت‌های استخراج فلزات و فلزات استخدام شوند. آن‌ها همچنین می‌توانند موقعیت‌های تدریس در دانشگاه‌ها و کالج‌ها را انتخاب کنند. یک مهندس متالورژی می‌تواند هر یک از مشخصات زیر را مانند محقق، متالورژیست، مهندس جوشکاری، مهندس تجهیزات گیاهان، مهندس بالستیک، مهندس برنامه‌ریزی کیفیت، مهندس ارشد فرآیند، تکنسین آزمایشگاه تحقیق و توسعه متالورژی، مهندس توسعه فروش و غیره …
دانشجویان رشته‌ی مهندسی مواد، به تحقیق درباره‌ی خواص مواد، ساختار درونی آن‌ها و واکنش‌های مواد مختلف با یکدیگر میپردازند. وقتی صحبت از مواد می‌شود، منظور تمامی مواد و عناصر تشکیل دهنده‌ی هستی و مصنوعات انسانی است. به عنوان مثال، فلزات، سرامیک‌ها، پلیمرها، نیمه هادی‌ها، کامپوزیت، بیومواد و … می‌توانند زیر مجموعه‌ی عنوان کلی مواد قرار بگیرند. مهندسان متالوژی با مطالعه و انجام تحقیق در رابطه با این مواد، سعی در ارائه‌ی ترکیبات جدید دارند.
گرایش‌های کارشناسی
در مقطع کارشناسی، این رشته دارای سه گرایش به شرح ذیل است:
- متالورژی صنعتی
- متالورژی استخراجی
- سرامیک
گرایش‌های کارشناسی ارشد
در مقطع کارشناسی ارشد، این رشته دارای هفت گرایش است:
- نانومواد
- بیومواد
- استخراج فلزات
- ریخته گری
- خوردگی
- جوشکاری
- شناسایی و انتخاب مواد مهندسی
نرم افزارهای کاربردی
در رشته مهندسی مواد شما نیاز به دانش فناوری اطلاعات و آشنایی با نرم افزارهای مرتبط را در حد قابل قبول دارید. به همین خاطر توصیه می‌شود علاوه بر گذرادن واحدهای درسی، از یادگیری نرم‌افزارها غافل نشوید. از جمله این نرم‌افزارها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- SolidCast
- Predict Corrosion
- Flow 3D Cast
- Atlas of Phase Diagram
- MAGMA
بازار کار رشته مهندسی مواد و متالورژی
مهندسان متالورژی پس از اتمام تحصیل، می‌توانند در حوزه‌های زیر مشغول به کار شوند:
- تهیه نمونه اولیه‌ی مواد
- آزمایش مواد مختلف در شرایط متنوع
- تحلیل داده‌های حاصل از آزمایشات
- تعیین عملکرد مواد و زمان از بین رفتن آن‌ها
- طراحی پلیمر‌های جدید
- و سایر زمینه‌های مشابه