رشته مهندسی مکانیک از جمله رشته‌های پرطرفدار در میان داوطلبان گروه ریاضی است. تمامی دانشگاه‌های صنعتی پذیرای علاقه‌مندان به این رشته هستند.
مهندسی مکانیک یک شاخه مهندسی است که اصول فیزیک و ریاضیات مهندسی را با علوم مواد برای طراحی، تحلیل، ساخت و نگهداری سیستم‌های مکانیکی ترکیب می‌کند. این رشته یکی از قدیمی‌ترین و گسترده‌ترین شاخه‌های مهندسی است. مهندسی مکانیک نیاز به درک مباحث اصلی شامل مکانیک، دینامیک، ترمودینامیک، علوم مواد، تجزیه و تحلیل سازه و برق دارد.
علاوه بر این اصول اصلی، مهندسان مکانیک برای طراحی و تجزیه و تحلیل کارخانه‌های تولیدی، تجهیزات و ماشین‌آلات صنعتی، سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی، از ابزارهایی مانند طراحی به کمک کامپیوتر (CAD)، ساخت با کمک رایانه (CAM) و مدیریت چرخه عمر محصول استفاده می‌کنند. سیستم‌های حمل و نقل، هواپیماها، کشتی‌های آبی، رباتیک، تجهیزات پزشکی، سلاح‌ها و سایر موارد. این شاخه مهندسی است که شامل طراحی، تولید و بهره برداری از ماشین‌آلات می‌شود.
مهندسی مکانیک به‌‌عنوان یک رشته در طول انقلاب صنعتی در اروپا در قرن هجدهم ظهور کرد. با این حال، پیشرفت آن را می‌توان چندین هزار سال در سراسر جهان جستجو کرد. در قرن نوزدهم، تحولات فیزیک منجر به پیشرفت علم مهندسی مکانیک شد. این رشته به‌طور مداوم برای ترکیب پیشرفت‌ها تکامل یافته است. امروزه مهندسان مکانیک به دنبال پیشرفت‌هایی در زمینه‌هایی مانند کامپوزیت، مکاترونیک و فناوری نانو هستند. همچنین با مهندسی هوافضا، مهندسی متالورژی، مهندسی عمران، مهندسی برق، مهندسی ساخت، مهندسی شیمی، مهندسی صنایع و سایر رشته‌های مهندسی با مقادیر مختلف همپوشانی دارد. مهندسان مکانیک همچنین ممکن است در زمینه مهندسی پزشکی، به ویژه با بیومکانیک، پدیده‌های حمل و نقل، بیومکاترونیک، بیوانوتکنولوژی و مدل‌سازی سیستم‌های بیولوژیکی کار کنند.
فعالیت‌های مهندسان مکانیک
مهندسان مکانیک به‌طور معمول موارد زیر را انجام می‌دهند:
- مشکلات را بررسی کنید تا ببینید چگونه دستگاه‌های مکانیکی و حرارتی ممکن است به حل یک مشکل خاص کمک کنند.
- طراحی و یا طراحی مجدد دستگاه‌های مکانیکی و حرارتی یا زیر سیستم‌ها، با استفاده از تجزیه و تحلیل و طراحی کامپیوتری.
- بررسی خرابی‌های تجهیزات و یا مشکلات برای تشخیص عملیات معیوب و توصیه‌های بهبود
- تجزیه و تحلیل نتایج آزمون و تغییر طراحی و یا سیستم به‌‌عنوان مورد نیاز
- کنترل فرایند تولید یک دستگاه
مهندسی مکانیک یکی از گسترده ترین زمینه‌های مهندسی است. مهندسان مکانیک طراحی ماشین‌آلات تولید قدرت، مانند ژنراتورهای الکتریکی، موتورهای احتراق داخلی و توربین‌های بخار و گاز، و همچنین ماشین‌های قدرتمند مانند سیستم‌های تهویه و تهویه مطبوع را انجام می‌دهند. مهندسان مکانیک باعث ایجاد تغییر در زندگی می‌شوند این امر به این علت است که تقریبا هر محصول یا خدماتی در زندگی مدرن احتمالاً توسط مهندس مکانیک به نوعی لمس شده است تا به انسان‌ها کمک کند.
مهندسی مکانیک از لحاظ فنی استفاده از اصول و تکنیک‌های حل مسئله مهندسی از طراحی گرفته تا ساخت و تولید ابزارآلات.مهندسان مکانیک کار خود را با استفاده از اصول حرکت، انرژی و نیرو، تجزیه و تحلیل می‌کنند و اطمینان حاصل می‌کنند که طرح‌ها با خیال راحت، کارآمد و قابل اعتماد همراه با هزینه رقابتی کار می‌کنند.
طراحی‌های مهندسان مکانیک
مهندسان مکانیک دیگر ماشین‌آلات داخل ساختمان مانند آسانسور و پله برقی را طراحی می‌کنند. آن‌ها همچنین سیستم‌های حمل و نقل مواد را طراحی می‌کنند، مانند سیستم‌های نقاله و ایستگاه‌های انتقال اتوماتیک.
مهندسان مکانیک مانند دیگر مهندسین به‌طور گسترده از رایانه استفاده می‌کنند. مهندسان مکانیک به‌طور معمول مسئول ادغام سنسورها، کنترل کننده‌ها و ماشین‌آلات هستند. تکنولوژی کامپیوتر به مهندسان مکانیک کمک می‌کند تا طرح‌های خود را ایجاد و تجزیه و تحلیل کنند، شبیه سازی‌ها را انجام دهند و آزمایش کنند که چگونه یک دستگاه احتمال دارد کار کند، با سیستم‌های متصل ارتباط برقرار کند و مشخصات قطعات را تولید کند.
در زیر نمونه‌هایی از انواع مهندسان مکانیک هستند:
- مهندسان تحقیقات خودرو به دنبال بهبود عملکرد اتومبیل هستند. این مهندسان برای بهبود ویژگی‌های سنتی خودرو مانند تعلیق تلاش می‌کنند و همچنین بر روی آیرودینامیک و سوخت‌های جدید ممکن است کار کنند.
- مهندسین سیستم‌های گرمایش و خنک سازی برای ایجاد و حفظ سیستم‌های محیطی در هر کجا که دما و رطوبت باید در حد معینی نگهداری شوند، کار می‌کنند. آن‌ها سیستم‌هایی مانند هواپیما، قطار، اتومبیل، مدارس و حتی اتاق‌های کامپیوتر را توسعه می‌دهند.
- مهندسان روباتیک برنامه‌ریزی، ساخت و نگهداری روبات‌ها را انجام می‌دهند. این مهندسان برنامه‌ریزی می‌کنند که چگونه روبات‌ها از حسگر برای شناسایی چیزهایی بر اساس نور یا بوی استفاده می‌کنند و آن‌ها طراحی می‌کنند که چگونه‌‍‌این سنسورها در طرح‌های روبات‌ها قرار می‌گیرند.
کارشناسی
برای انتخاب رشته مهندسی مکانیک شناخت گرایش‌های آن الزامی است. گرایش‌های رشته مهندسی مکانیک در مقطع کارشناسی شامل موارد ذیل است:
- طراحی جامدات
- حرارت و سیالات
- ساخت و تولید
کارشناسی ارشد
گرایش‌های رشته مهندسی مکانیک در مقطع کارشناسی ارشد شامل موارد ذیل است:
- گرایش ساخت و تولید
- گرایش طراحی کاربردی
- گرایش تبدیل انرژی
- گرایش مکاترونیک
- گرایش مهندسی پزشکی – بیومکانیک
- گرایش سیستم محرکه خودرو
- گرایش طراحی سیستم تعلیق، ترمز و فرمان
- گرایش سازه بدنه خودرو
گرایش‌های دکتری
- گرایش ساخت و تولید
- گرایش مکانیک جامدات
- گرایش دینامیک، کنترل و ارتعاشات
- گرایش تبدیل انرژی
- گرایش طراحی سیستم‌های دینامیکی خودرو
- گرایش قوه محرکه
- گرایش سازه و بدنه
بازار کار مهندسی مکانیک
انتخاب رشته مهندسی مکانیک به شما این امکان را می‌دهد پس از فارغ‌التحصیلی در زمینه‌های زیر مشغول به کار شوید:
- طراحی و ساخت ماشین‌آلات و قطعات آن‌ها شامل ماشین آلات تولیدی تمامی صنایع، لوازم خانگی و تجهیزات پزشکی.
- طراحی و ساخت تجهیزات مکانیکی نیروگاه‌های فسیلی، اتمی، خورشیدی، بادی و آبی.
- طراحی و ساخت تجهیزات و سیستم‌های انتقال و تصفیه آب، سیستم‌های مکانیکی و کنترلی پالایشگاه‌ها و کارخانجات شیمیایی.
- طراحی و ساخت تاسیسات حرارتی و برودتی ساختمان‌ها و اماکن، بالابرها و آسانسورها و سیستم‌های حمل و نقل.
- ساخت ماشین‌آلات تغلیظ و بازیافت مواد مثل کارخانجات قند، کاغذسازی، سیمان، نساجی، نمک و کنسانتره .
- طراحی و ساخت وسایل و تجهیزات حمل و نقل زمینی، دریایی و هوایی.
- ساخت تجهیزات دفاعی مانند تانک، راکت، اژدر و پل‌های متحرک
- ساخت روبات‌ها، بازوهای مکانیکی و سیستم‌های تولید.
