رشته باستان‌شناسی به مطالعه فعالیت انسان از طریق بازیابی و تجزیه و تحلیل می‌پردازد. باستان‌شناس محققی است که تحقیقات خود را از طریق پژوهش در نقاطی که زمانی محلل تردد یا سکونت یا هر نوع فعالیت انسانی بوده انجام می‌دهد. باستان شناس با مطالعه اجسام قدیمی به اطلاعات جدیدی در رابطه با یک مکان خاص یا یک دوره خاص تاریخی یا اشیای قدیمی می‌رسد.
رشته باستان‌شناسی
مطالعه تاریخ بشر و ماقبل تاریخ از طریق کند و کاو، تجزیه و تحلیل آثار باستانی و بقایای باقی مانده در سراسر جهان است.موضوعات آن مربوط به فرهنگ‌های گذشته و محیط‌های باستانی و هنرهای باقی مانده از سده‌های قبل است. بخش اصلی باستان شناسی شامل کار روی اثرات باقی مانده و تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی است.
بنابراین مطالعه باستان‌شناسی باعث ایجاد یادگیری کامل در مهارت‌های خاص تاریخ باستان خواهد شد، اما همچنین مهارت‌های کلی‌تر مانند تفکر انتقادی، توانایی ایجاد یک استدلال منطقی و بیان ایده‌ها را به‌صورت شفاهی آموزش خواهد داد.
باستان‌شناسی در ایران
کاربرد شناسی در ایران
باستان‌شناسی زیرمجموعه علوم انسانی است.برخی افراد این رشته و تاریخ را یکی می‌دانند ولی هرچند این دو رشته با هم شباهت‌هایی دارند اما تفاوت‌های زیادی نیز با هم دارند به‌طور مثال باستان شناسی به دنبال ردپاهایی از گذشته است تا به تحقیق آنها بپردازد ولی رشته تاریخ به مجموعه نوشته‌ها و آثار باقی مانده از گذشتگان گفته می‌شود.افرادی که در زمان انتخاب رشته این رشته را انتخاب می‌کنند باید علاقه‌مند به کار در طبیعت باشند و عاشق جستجو در تاریخ و آثار باستانی همچنین باشد.
که مطالعه بقایای فسیلی است. این امر به ویژه برای یادگیری در مورد جوامع ماقبل تاریخ، که ممکن است هیچ سابقه کتبی برای مطالعه وجود نداشته باشد، بسیار مهم است. ماقبل تاریخ شامل بیش از 99٪ گذشته انسان، از سرخپوشان تا زمان ظهور سواد در جوامع در سراسر جهان است.
باستان شناسی شامل سه مرحله کلی است:
- کشف و شناسایی مکان‌های آثار باستانی
- کاوش و حفاری
- استخراج و تنظیم اطلاعات
کارشناسی ارشد
در حال حاضر، در ایران هیچ دانشگاهی به طور مستقیم کارشناسی ارشد باستان شناسی را ارائه نمی دهد. با این حال، می توانید در باستان شناسی با گرایش‌های زیر در مقطع کارشناسی ارشد تحصیل کنید و سپس با انتخاب موضوع پایان نامه مرتبط با آن به طور تخصصی در این زمینه تحقیق کنید.
- گرایش پیش از تاریخ ایران
- دوران تاریخی ایران
- تمدن و فرهنگ اسلامی ایران و سرزمین‌های دیگر
بازار کار و آینده شغلی
فارغ‌التحصیلان می‌توانند در ارگان‌های و سازمان‌های زیر مشغول به کار شوند. وزارت میراث فرهنگی، وزارت ارشاد اسلامی، سازمان ایران گردی و جهان گردی یا در وزارت آموزش و پرورش جهت تدریس و … بازار کار آن در ایران، به طور کلی، رقابتی و با فرصت های شغلی محدود است.
بودجه ای که از سوی سازمان ها و نهادهای دولتی به پژوهش ها و کاوش های باستان شناسی اختصاص می یابد، کافی نیست و این امر منجر به محدود شدن فرصت های شغلی در این زمینه می شود. بخش قابل توجهی از فعالیت‌های باستان شناسی در ایران توسط سازمان ها و نهادهای دولتی انجام می شود و بخش خصوصی سهم چندانی در این زمینه ندارد. این موضوع نیز بر محدودیت فرصت های شغلی در این حوزه می افزاید. تعداد دانشجویانی که باستان شناسی در دانشگاه‌های ایران تحصیل می کنند، بیش از نیاز بازار کار است. این امر موجب می شود که بسیاری از دانش‌آموختگان باستان شناسی با مشکل شغل مناسب روبرو شوند.
آینده شغلی باستان‌شناسی
آینده شغلی باستان شناسی در ایران چندان روشن نیست و دانش‌آموختگان باستان شناسی باید برای پیدا کردن شغل مناسب تلاش زیادی کنند. با این حال، با کسب مهارت‌های لازم و تجربه کافی و علاقه به آن می توان در باستان شناسی شغلی مناسب پیدا کرد.
نکات مهم
- دقت و ظرافت: باستان شناسان باید با دقت و ظرافت زیادی کار کنند تا به اشیاء و بقایای باستانی آسیبی نرسد.
- ثبت دقیق : از جمله موقعیت، نوع و وضعیت آنها، برای درک صحیح گذشته ضروری است.
- کار گروهی: باستان شناسی یک فعالیت گروهی است و نیاز به همکاری و هماهنگی بین اعضای تیم دارد.
- مهارت‌های حل مسئله: باستان شناسان باید با استفاده از سرنخ های باقیمانده از گذشته، مسائل مربوط به نحوه زندگی و فرهنگ جوامع باستانی را حل کنند.