هر کشوری فرهنگ و سنت‌های متنوع خود را دارد. یک کشور به خاطر مردمش، که شیوه‌های متفاوت لباس و زندگی دارند، منحصر به فرد است. سبک‌های مختلف لباس پوشیدن توسط مردم موجب بهبود دامنه مهندسی نساجی می‌شود. مد دامنه گسترده‌ای است که به‌طور مستقیم بر تجارت نساجی تاثیر می‌گذارد. در نتیجه، صنایع نساجی به یکی از صنایع پررونق تبدیل شده و شرکت‌ها به نیازهای بازارهای بین‌المللی و داخلی مشغول هستند. پیش از انتخاب رشته در گروه انتخاب رشته ریاضی توضیحات زیر را مطالعه نمایید.
این رشته فرایندی است که در آن دانش علمی برای تولید پارچه و لباس مورد استفاده قرار می‌گیرد. دانشجویان این رشته مهندسی همه چیز را در مورد صنعت نساجی، از فرآوری مواد اولیه تا تجارت، می‌آموزند. وظیفه مهندس نساجی طراحی و کنترل تمام جنبه‌های پوشاک، الیاف و نخ‌ها است. آنها از اصول شیمیایی و فیزیکی برای تجزیه و تحلیل رفتار پلیمرهای درگیر در الیاف نساجی استفاده می‌کنند.
رشته مهندسی نساجی
از آنجایی که انسان همواره به دنبال تهیه لباس جهت پوشاندن خود بوده، صنعت نساجی با همین هدف به وجود آمد، اما این رشته با گذشت زمان به یکی از مهم‌ترین رشته‌های صنعت تبدیل شد. به‌‌عنوان مثال، فرش و موکت از بارزترین نمونه‌های این صنعت هستند. امروزه حتی در ساخت کامپوزیت‌ها، فیلتراسیون، ترمز ماشین و … از این صنعت کمک گرفته می‌شود.
این رشته بخش مهمی از صنعت نساجی است. این رشته از علم برای توسعه انواع پارچه و نخ و همچنین تجزیه و تحلیل پلیمرهای مورد استفاده برای ایجاد نخ استفاده می‌کند. یکی از مکان‌های محبوب صنعت نساجی در هند و پاکستان است که بخش قابل توجهی از اقتصاد آنها را تشکیل می‌دهد.
به‌طور کلی، این صنعت دارای قسمت‌های مختلفی است که می‌توان به بخش ریسندگی جهت تولید انواع نخ‌ها، و بخش بافندگی برای تولید پارچه و مشتقات آن استفاده کرد.
این رشته در مورد طراحی و کنترل کلیه جنبه‌های نخ، پارچه و پوشاک، محصولات و ماشین‌آلات است. این شامل تحقیق و توسعه، ساخت و تولید است. مهندسی نساجی اصول مهندسی را با دانش خاصی از تجهیزات و فرآیندهای نساجی ترکیب می‌کند. این دانش برای پردازش و تولید انواع پارچه و نخ پارچه و الیاف از الیاف نساجی اجرا می‌شود. مسیرهای شغلی در این حوزه شامل مهندسی فرآیند، تحقیق و توسعه، کنترل تولید، فروش فنی، کنترل کیفیت و مدیریت شرکت است.
برخی از دروس این رشته شامل موارد ذیل است:
- الیاف نساجی
- اقتصاد خرد
- فیزیک
- ریاضیات
- فناوری نساجی
- نانومواد نساجی
- ورزش و فعالیت‌های بدنی
- اقتصاد کلان
- فناوری نساجی
- شیمی نساجی
- ریاضیات
- تولید نبافته
- فن‌آوری‌های مکانیکی تولید نبافته
- پلیمرها
- ساختارها و خصوصیات بافتنی
این رشته‌ی مهندسی دارای گرایش‌های زیر است:
- تکنولوژی نساجی
- شیمی نساجی و علوم الیاف
- پوشاک
- مدیریت صنایع نساجی
لازم به ذکر است که امکان ادامه‌ی تحصیل تا مقطع دکتری در این رشته میسر است.
آینده شغلی مهندسی نساجی
مهندسی نساجی رشته‌ای علمی و کاربردی است که به مطالعه و بررسی الیاف، نخ، پارچه و فرآیندهای تولید آنها می‌پردازد. این رشته از سابقه‌ای دیرینه در ایران برخوردار است و نقش مهمی در صنعت نساجی کشور ایفا می‌کند. با توجه به تنوع و گستردگی صنعت نساجی، مهندسان نساجی می‌توانند در بخش‌های مختلف این صنعت از جمله ریسندگی، بافندگی، رنگرزی، چاپ، تکمیل و طراحی نساجی مشغول به کار شوند.
با توجه به نیاز روزافزون به پوشاک و منسوجات در داخل کشور و صادرات این محصولات به سایر کشورها، پیش‌بینی می‌شود که در سال‌های آینده تقاضا برای مهندسان نساجی در ایران افزایش یابد.
فرصت‌های شغلی برای مهندسان نساجی
- کار در کارخانجات نساجی: مهندسان نساجی می‌توانند در بخش‌های مختلف کارخانجات نساجی مانند ریسندگی، بافندگی، رنگرزی، چاپ، تکمیل و طراحی نساجی مشغول به کار شوند و وظایف مختلفی مانند کنترل کیفیت، تولید، تحقیق و توسعه، و مدیریت را بر عهده داشته باشند.
- کار در شرکت‌های مشاوره مهندسی: مهندسان نساجی می‌توانند در شرکت‌های مشاوره مهندسی که در زمینه طراحی و احداث کارخانجات نساجی، بهینه‌سازی فرآیندهای تولید و ارتقای کیفیت محصولات نساجی فعالیت می‌کنند، مشغول به کار شوند.
- کار در سازمان‌های دولتی: مهندسان نساجی می‌توانند در سازمان‌های دولتی مرتبط با صنعت نساجی مانند وزارت صنعت، معدن و تجارت، سازمان ملی استاندارد ایران و پژوهشگاه صنعت نساجی ایران مشغول به کار شوند.
- کار در موسسات آموزشی: مهندسان نساجی می‌توانند در دانشگاه‌ها و موسسات آموزشی در زمینه مهندسی نساجی تدریس کنند.
- کار به‌صورت مستقل: مهندسان نساجی می‌توانند به‌صورت مستقل به عنوان کارشناس یا مشاور در زمینه‌های مختلف صنعت نساجی فعالیت کنند.
درآمد مهندسان نساجی
میانگین حقوق و درآمد مهندسان نساجی در ایران به عوامل مختلفی مانند سابقه کار، محل فعالیت، نوع کارفرما، تخصص و تجربه فرد بستگی دارد. با این حال، به طور کلی می‌توان گفت که حقوق مهندسان نساجی در مقایسه با سایر مشاغل در سطح متوسط قرار دارد.
چالش‌های پیش روی مهندسی نساجی
رقابت جهانی: صنعت نساجی ایران با رقابت شدیدی از سوی کشورهای دیگر در سطح جهانی مواجه است. این امر می‌تواند منجر به کاهش قیمت محصولات نساجی ایرانی و سودآوری کمتر کارخانجات نساجی شود.
فناوری‌های جدید: صنعت نساجی به طور مداوم در حال تحول است و از فناوری‌های جدیدی در زمینه تولید، طراحی و تکمیل منسوجات استفاده می‌شود. مهندسان نساجی باید با به‌روزرسانی دانش و مهارت‌های خود از طریق دوره‌های آموزشی و مطالعه مداوم، خود را با این تحولات تطبیق دهند.
کمبود نقدینگی: کارخانجات نساجی در ایران با کمبود نقدینگی و مشکلات مالی مواجه هستند. این امر می‌تواند منجر به کاهش سرمایه‌گذاری در این صنعت و بروز چالش‌هایی در زمینه تولید و صادرات محصولات نساجی شود.
بازار کار مهندسی نساجی
مهندسی نساجی در مورد طراحی و کنترل همه جنبه‌های فیبر، نساجی و فرآیندهای پوشاک، محصولات و ماشین‌آلات است. این شامل تحقیق و توسعه، تولید و بازاریابی می‌شود. مهندسی نساجی با اصول مهندسی با دانش خاصی از تجهیزات و فرآیندهای نساجی ترکیب است. این اطلاعات پس از پردازش و تولید انواع پارچه و نساجی از الیاف نساجی اجرا می‌شود. مسیرهای شغلی در این حوزه عبارتند از: مهندسی فرایند، تحقیق و توسعه، کنترل تولید، فروش فنی، کنترل کیفیت و مدیریت شرکت.
فرصت‌های شغلی متنوعی برای دانشجویان مهندسی نساجی در دسترس است. آنها می‌توانند در شرکت‌های مربوطه شغل پیدا کنند. مشاغلی برای آنها در زمینه‌هایی مانند: مدیریت و تولید مواد اولیه، کنترل کیفیت، طراحی محصول، بازاریابی کالا و منسوجات، کنترل فرآیند، چاپ، تحقیق و توسعه وجود دارد.
به‌طور کلی دانشجویان رشته‌ی مهندسی نساجی، پس از پایان تحصیلشان، می‌توانند وظایف زیر را بر عهده گیرند:
کارگاه کاموا بافی
- ایجاد و نظارت بر کارخانه‌های ریسندگی و بافندگی، تریکو بافی، قالی بافی و …
- نظارت بر سالن‌‌های تولید و آزمایشگاه‌های مرتبط
- کنترل و نظارت بر کیفیت مواد تولیدی
- تعمیر و نگهداری ماشین‌آلات خط تولید کارخانه
- تهیه‌ی فرمولاسیون جدید جهت ایجاد محصولات نوین
نکاتی برای موفقیت در مهندسی نساجی
- تحصیل در دانشگاه‌های معتبر و کسب دانش و مهارت‌های لازم در زمینه مهندسی نساجی
- کسب تجربه کار عملی در صنعت نساجی
- یادگیری زبان انگلیسی و سایر زبان‌های بین‌المللی
- آشنایی با نرم‌افزارهای تخصصی صنعت نساجی
- داشتن خلاقیت و نوآوری
- توانایی کار تیمی و حل مسئله
نرم‌افزار کاربردی رشته‌ی مهندسی نساجی
- EAT SoftWare