یکی از مهمترین عوامل انتخاب رشته متقاضیان ورود به دانشگاه به ویژه در سال‌های اخیر، وضعیت اشتغال و بیکاری در رشته است. به‌گونه‌ای که طی سالیان اخیر شاهد آن بوده‌ایم افراد نسبت به رشته‌هایی که برای آن‌ها شغلی در جامعه وجود داشته باشد، اقبال بیشتری نشان داده‌اند.
بنابراین امروز دانشگاه‌ها و رشته‌هایی که به مسائلی همچون اشتغال پذیری و تربیت دانشجویان با مهارت، اهتمام ورزیده اند، بیش از سایر دانشگاه‌ها مورد توجه افراد برای تحصیل قرار گرفته است.
وزارت علوم در آخرین پیمایش خود، میزان اشتغال افراد در ۶ گروه تحصیلی را اعلام کرده است. در این پیمایش ملی نسبت شاغلین به دانش آموختگان در هر گروه مشخص شده است.
جدول وضعیت اشتغال و بیکاری
در جدول زیر به تعداد شاغلین و غیرشاغلین در 6 رشته تحصیلی اشاره شده است:
| هنر | کشاورزی و دامپزشکی | فنی و مهندسی | علوم پزشکی | علوم پایه | علوم انسانی | |
| غیرشاغلین | 24.183 | 18.858 | 124.510 | 8.893 | 19.933 | 139.524 |
| شاغلین | 19.536 | 17.708 | 129.939 | 23.182 | 22.842 | 165.861 |
بیکاری قابل توجه در رشته هنر
متاسفانه آمار بیانگر آن است که در حال حاضر تعداد بیکاران در رشته هنر از تعداد شاغلین این رشته بیشتر است. فقدان وجود فرصت‌های شغلی و اهمیت ندادن به عرصه هنر، از جمله علل این مساله به شمار می‌رود.
وضعیت بهتر در گروه علوم پزشکی
در گروه علوم پزشکی، تعداد شاغلین از غیرشاغلین بیشتر است. البته، این آمار در طی سال‌های آینده احتمالاً دستخوش تغییراتی خواهد شد.
گروه فنی و مهندسی؛ وضعیتی بینابین
همچنین میزان شاغلان و بیکاران گروه فنی و مهندسی تقریبا برابر است؛ به‌طوری که میزان شاغلان حدود ۱۲۹ هزار نفر و غیرشاغلان ۱۲۴ هزار نفر اعلام شده است.
درصد اشتغال دانش آموختگان
درصد اشتغال دانش آموختگان به تفکیک گروه‌های تحصیلی براساس پیمایش سال ۱۳۹۷ وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به شرح زیر است:
| گروه تحصیلی | تعداد دانش آموختگان | شاغلین | نسبت شاغلین به دانش آموختگان (درصد) |
| علوم انسانی | ۳۰۵ هزار و ۳۸۵ نفر | ۱۶۵هزار و ۸۶۱ | ۵۴.۳۱ |
| فنی و مهندسی | ۲۵۴ هزار و ۴۴۹ نفر | ۱۲۹ هزار و ۹۳۹ | ۵۱.۰۷ |
| هنر | ۴۳ هزار و ۷۱۹ نفر | ۱۹ هزار و ۵۳۶ | ۴۴.۶۹ |
| علوم پایه | ۴۲ هزار و ۱۸۱ نفر | ۲۲ هزار و ۸۴۲ | ۵۴.۱۵ |
| کشاورزی و دامپروری | ۳۶ هزار و ۵۶۶ نفر | ۱۷ هزارو ۷۰۸ | ۴۸.۴۳ |
| علوم پزشکی | ۳۲ هزار و ۷۵ نفر | ۲۳ هزار و ۱۸۲ | ۷۲.۲۷ |
| مجموع | ۷۱۴ هزار و ۳۷۵ نفر | ۳۷۹ هزار و ۶۸ | ۵۳.۶ |
- میزان اشتغال دانش آموختگان علوم پزشکی در جدول بالا قابل توجه است؛ چرا که نسبت شاغلین این گروه تحصیلی ۷۲.۲۷ درصد نسبت به دانش آموختگان آن است.
- گروه‌های علوم پایه و علوم انسانی نیز در رتبه های بعدی قرار دارند در حالی که گروه هنر با ۴۴ درصد، کمترین میزان اشتغال را برای دانش آموختگان خود به همراه داشته است.
- براساس این جدول، رشته علوم پزشکی بیشترین و رشته هنر کمترین میزان اشتغال را نسبت به دانش آموختگان خود دارند.
- همچنین آمار نهایی موجود در این جدول، نسبت شاغلین به دانش آموختگان را ۵۳ درصد نشان می‌دهد که گویای آن است که نیمی از دانش آموختگانی که ۴ سال از فارغ‌التحصیل شدنشان گذشته، بیکار هستند.
