چالش صندلی‌های خالی در رشته‌های تخصصی دستیاری پزشکی
وزیر بهداشت گفت: متاسفانه در تمام رشته‌های تخصصی به جز سه رشته غدد، گوارش و جراحی پلاستیک که داوطلبان آن به حد ظرفیت رسیده بود در سایر رشته‌ها تعداد داوطلبان زیر ظرفیت اعلام شده بودند.
لزوم شناسایی نیازهای آموزشی و حرکت در مرزهای علمی
به گزارش خبرنگار مهر، دکتر محمدرضا ظفرقندی صبح امروز (شنبه، ۶ بهمن ۱۴۰۳) در حاشیه اجلاس معاونان آموزشی دانشگاه‌های علوم پزشکی در جمع خبرنگاران، گفت:
نیازهای رشد دهنده و متغیر آموزشی کشور باید شناسایی شوند و در مرزهای علمی دنیا حرکت کنیم.
برای مثال در رشته دندانپزشکی تنها محیط آموزشی و خوابگاه نیاز نیست بلکه یونیت دندانپزشکی و.. نیز نیاز است.
افزایش تخت‌های بالینی آموزشی، هر تخت بالینی حدود ۱۰ میلیارد تومان هزینه دارد.
تاکید بر شناسایی نیازهای درمانی و گنجاندن آنها در برنامه‌های درسی
وزیر بهداشت با تاکید بر اینکه نیازهای درمانی برای ارائه آموزش‌های جدید باید شناسایی شده و در برنامه‌های درسی دانشگاه‌ها گنجانده شود، اظهار کرد:
یکی از محورهای وزارت بهداشت احصای نیازهای روز آموزشی کشور در حوزه سلامت و درمان است.
بنابراین باید هر یک از آنها شناسایی و بررسی شود و ظرفیت‌ها متناسب با آن افزایش یابد و نباید کیفیت آموزش کاهش پیدا کند.
ضرورت تعیین ماموریت آموزشی برای هر دانشگاه
وی در ادامه به ضرورت تعیین مأموریت آموزشی هر دانشگاه تاکید کرد و گفت:
برخی از دانشگاه‌ها باید در مرزهای علمی دنیا برنامه‌ریزی کرده و بعضی دانشگاه‌های دیگر مأموریت‌های جداگانه را پیگیری کنند.
آموزش عمومی مردم و افزایش سواد سلامت
ظفرقندی در ادامه با اشاره به برنامه‌های معاون آموزشی دانشگاه‌ها، گفت: آموزش عمومی مردم را در دستور کار داریم؛ چرا که معتقد هستیم سواد سلامت باید در میان مردم افزایش یابد و هر چه سواد سلامت بالاتر رود، زودتر بیماری‌ها را شناسایی و درمان کافی خواهیم کرد.
مردم نیازمند افزایش سواد سلامت در بیماری‌هایی مانند دیابت، فشار خون و سرطان هستند.
این کار با کمپین‌ها آموزش‌های مجازی و صداو‌سیما باید انجام گیرد.
نیاز به ۳۰ همت بودجه برای تناسب زیرساخت‌ها با افزایش ظرفیت پزشکی
وی درباره بودجه مورد نیاز برای تناسب زیرساخت‌ها با افزایش ظرفیت پزشکی، گفت:
با محاسبه تخت‌های بیمارستانی و تجهیزات مورد نیاز برای دو برابر شدن ظرفیت آموزش پزشکی و دانشجویی و دستیاری و جلوگیری از افت کیفیت، نیازمند ۳۰ همت بودجه هستیم و با سازمان برنامه و بودجه در این راستا مکاتباتی را انجام داده‌ایم و از آنجایی که هم اکنون فصل جداول بودجه در مجلس است؛
بنابراین با نمایندگان مجلس در حال رایزنی‌هایی هستیم تا بودجه آموزش پزشکی کشور را متناسب با افزایش ظرفیت‌ها ارتقا دهیم.
راهکارهای وزیر بهداشت برای تکمیل ظرفیت رشته‌های دستیاری
وزیر بهداشت با اشاره به صندلی‌های خالی در رشته‌های تخصصی و فوق تخصصی اظهار کرد:
به جز رشته‌های گوارش و غدد در رشته‌های داخلی، مابقی ظرفیت‌های فوق تخصصی مانند روماتولوژی، داخلی کلیه و … به حد اشباع ظرفیت نرسیده است.
همچنین در رشته‌های جراحی به جز جراحی پلاستیک مابقی رشته‌های جراحی قلب و عروق و اطفال به حد نیاز کشور و ظرفیت اعلام شده نرسیده است که باید راهکارهای جدی را از جمله بورس کردن دانشجویانی که وارد رشته‌ها می‌شود یا به عنوان ورود مستقیم جذب می‌شود، در نظر بگیریم.
وی خاطر نشان کرد: همچنین، می‌توانیم تغییراتی در تعرفه‌های رشته‌ها ایجاد کنیم تا از لحاظ مالی قابل قبول باشند که در این صورت نیازمند تمهیدات بودجه‌ای و مدیریتی است تا بتوانیم در حد نیاز دانشجو پذیرش کرده و فراخوان مجدد دهیم تا دانشجویان بیشتری جذب کنیم.
عدم قطعیت در مورد ظرفیت پزشکی برای سال ۱۴۰۴
ظفرقندی در پایان، با اشاره به تعداد ظرفیت پزشکی برای سال ۱۴۰۴، گفت: هنوز به نتیجه قطعی نرسیده‌ایم.
تاکید مجدد بر کمبود داوطلب در اکثر رشته‌های تخصصی
وزیر بهداشت گفت:
متأسفانه در تمام رشته‌های تخصصی به جز سه رشته غدد، گوارش و جراحی پلاستیک که داوطلبان آن به حد ظرفیت رسیده بود در سایر رشته‌ها تعداد داوطلبان زیر ظرفیت اعلام شده بودند.
لزوم انعطاف آموزش با نیازهای کشور
وی با بیان اینکه آموزش ما باید منعطف با نیازهای کشور باشد تا آن نیازها را برطرف کنیم، گفت:
قطعاً این نیازها تغییر می‌کند و ثابت نیست. به طور مثال من روزی رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران بودم احساس کردم ما رشته جراحی عروق در این دانشگاه و حتی کشور نداریم باید آن را تأسیس کنیم و این کار را انجام دادم.
زمانی نیز دیدم کشور ما به پیوند کبد نیاز دارد این عمل نیز در کشور وجود نداشت، قراردادی با یکی از دانشگاه‌های آمریکا برای اعزام تیمی که از ایران برای آموزش منعقد کردیم؛ بنابراین
آموزش باید منعطف بر نیازها باشد. تفاوت‌ها و مشترکات آموزشی دانشگاه‌ها و ضرورت مسئله محور بودن آنها وی ادامه داد:
همه دانشگاه‌ها مشترکات و تفاوت‌هایی در آموزش دارند نمی‌توانیم برای همه دانشگاه‌های کشور یک نسخه بپیچیم و دانشگاه‌ها باید مسئله محور باشند.
اهمیت آموزش اخلاق پزشکی
وزیر بهداشت‌با اشاره به ضرورت آموزش اخلاق پزشکی گفت: حرفه پزشکی معطوف و عجین شده با اخلاق است اگر این اخلاق نباشد محصول باکیفیت به بیمار نخواهیم داشت، اظهار کرد:
اخلاق حرفه‌ای با آموزش یک یا دو واحد نظری به دست نمی‌آید بلکه اخلاق حرفه‌ای در طول مسیر آموزش به دانشجویان داده می‌شود و نقش اساتید و مجموعه در این زمینه بسیار کلیدی و مؤثر است.
ارتباط آموزش و مردم و افزایش سواد سلامت
ظفرقندی همچنین به اهمیت ارتباط آموزش و مردم اشاره کرد و تاکید کرد:
آموزش زمانی مؤثر است که به مردم متصل باشد این امر موجب ایجاد ارزش افزوده در سرمایه می‌شود،
اگر قرار است رابطه خوبی با بیمار داشته باشیم باید به این آموزش توجه کنیم. وی ادامه داد:
باید گروه‌هایی تشکیل شوند تا بتوانند برای حل مشکل مردم به آنها آموزش دهند تا سواد سلامت مردم افزایش یابد. در واقع هر ایده‌ای در این زمینه به ما ارائه داده شود
ما حمایت می‌کنیم چرا که در این شرایط است که راه‌های طولانی را در مسیر کوتاه طی می‌کنیم.
تاثیر کمبود سواد سلامت در بروز بیماری‌ها
وزیر بهداشت با بیان اینکه بسیاری از بیماری به دلیل نداشتن سواد سلامت به وجود می‌آیند، افزود:
سه چهارم زنان در سطوح سه و چهار سرطان سینه به مرکز درمانی مراجعه می‌کنند اگر آنها سواد سلامت بالا داشتند در سطوح پایین به پزشک مراجعه می‌کردند و زودتر درمان می‌شدند.
در بسیاری از بیماری‌ها اعم از دیابت، فشار خون و تروما این شرایط است من از الان نگران تعطیلات نوروز را می‌زند به این جهت گروه‌های را برای کاهش این اتفاقات آماده کردیم.
چالش‌های ناشی از افزایش ظرفیت پذیرش دانشجویان پزشکی
وی به چالش‌های ناشی از افزایش ظرفیت پذیرش دانشجویان پزشکی در دانشگاه‌ها اشاره کرد و گفت:
این اتفاق بدون برنامه منسجم افزایش یافت طی این سه سال گذشته نزدیک به ۸۰ درصد ظرفیت بالا رفت.
در صورتی که زیرساخت‌های لازم متناسب با آن بیشتر نشد. این در حالی است که هر اندازه بدون تأمین زیرساخت ظرفیت را افزایش دهیم کیفیت آموزش کاهش می‌یابد.
توقف اجرای مصوبه افزایش ظرفیت از سال آینده
وزیر بهداشت ادامه داد:
آنچه در شورای عالی انقلاب فرهنگی در خصوص افزایش ظرفیت پذیرش دانشجویان پزشکی مصوب شد این بود که امسال سال آخر اجرای برنامه باشد.
در واقع چون ما وقتی وارد این تصمیم شدیم که نیمی از سال تحصیلی گذشته است نگرانی این بود که کسانی که با این تصور وارد این رشته شدند آنها را ناامید نکنیم و فقط ظرفیت باقی مانده از مصوبه را پذیرش کنیم.
بنابراین اجرای مصوبه از سال آینده متوقف می‌شود.
نیاز به ۳۰ همت بودجه برای تامین زیرساخت‌های آموزشی
به گفته وزیر بهداشت، در حال حاضر هزینه تأمین افزایش صد درصدی آموزش پزشکی نیازمند ۳۰ همت است.
هر تختی که برای آموزش اضافه کنیم باید ۱۰ میلیارد تومان هزینه شود. متأسفانه تا کنون این هزینه‌ها پرداخت نشد.
دستیاران معاون وزیر بهداشت افزود:
توجه به سلامت روان دستیاران اهمیت زیادی دارد و افراد خاص را باید شخصاً بررسی کنیم تا روزهای آینده اخبار خودکشی نداشته باشیم.
اطلاعات تکمیلی و مهم:
افزایش ظرفیت پذیرش و چالش‌های آن: افزایش ظرفیت پذیرش دانشجویان پزشکی بدون تامین زیرساخت‌های لازم، می‌تواند منجر به کاهش کیفیت آموزش، کمبود فضای آموزشی و تجهیزات، فشار بر اساتید و مشکلات برای دانشجویان شود. پویش “با هم برای آموزش”: این پویش با هدف افزایش انگیزه و مشارکت اعضای هیئت علمی در فرایند آموزش راه‌اندازی شد.
اهمیت ارتباط با دانشجویان خارجی: حفظ کیفیت آموزش برای دانشجویان خارجی، علاوه بر حفظ اعتبار دانشگاه‌های ایران در سطح بین‌المللی، می‌تواند به جذب بیشتر دانشجویان خارجی و ارزآوری برای کشور کمک کند.
توجه به سلامت روان دانشجویان و دستیاران: فشار تحصیلی، مشکلات اقتصادی و سایر عوامل می‌توانند بر سلامت روان دانشجویان و به ویژه دستیاران پزشکی تاثیر منفی بگذارند.
توجه به این موضوع و ارائه خدمات مشاوره‌ای و حمایتی مناسب، از اهمیت بالایی برخوردار است.
برنامه هفتم توسعه و جذب دانشجویان خارجی: بر اساس برنامه هفتم توسعه، وزارت بهداشت موظف به جذب تعداد مشخصی دانشجوی خارجی است.
سند توسعه متوازن: گسترش رشته‌های دانشگاهی باید بر اساس نیازهای کشور و به‌صورت متوازن انجام شود تا از ایجاد رشته‌های بدون بازار کار یا کمبود در رشته‌های مورد نیاز جلوگیری شود.
خلاصه:
معاون وزیر بهداشت از کمبود ۳۶ هزار میلیارد تومانی بودجه برای حفظ کیفیت آموزش پزشکی با توجه به افزایش ظرفیت پذیرش دانشجو خبر داد.
وی همچنین به چالش‌هایی مانند کمبود زیرساخت‌ها، انگیزه پایین اعضای هیئت علمی و مشکلات دستیاران پزشکی اشاره کرد و بر لزوم توجه به کیفیت آموزش، جذب دانشجویان خارجی، سلامت روان دانشجویان و توسعه متوازن رشته‌ها تاکید کرد.