در دومین جلسه زیرساخت تأمین مالی در راستای روزآمدسازی نقشه جامع علمی کشور، بر لزوم تخصیص بهینه منابع مالی برای تحقق اهداف علمی و فناوری کشور تأکید شد.
این نشست با حضور اعضای مؤسسه تحقیقات سیاست علمی کشور و کارشناسان مرتبط برگزار شد و چالش‌ها و راهکارهای تأمین مالی در این حوزه مورد بررسی قرار گرفت.
بررسی چالش‌های تأمین مالی
در این جلسه، پریسا علیزاده، عضو هیئت علمی مؤسسه تحقیقات سیاست علمی کشور، گزارشی از پیشرفت‌های حوزه تأمین مالی ارائه داد و بر اهمیت تحلیل و ارزیابی تأمین مالی در نقشه جامع علمی کشور تأکید کرد.
وی اشاره کرد که بسیاری از اقدامات و برنامه‌های موجود در سند فعلی، ماهیت مالی-اقتصادی دارند و نیاز به شفاف‌سازی بیشتر در این زمینه احساس می‌شود.
مهدیه فرازکیش، عضو دیگر هیئت علمی مؤسسه، به چالش‌های موجود در تأمین مالی اشاره کرد و گفت:
«ما نتوانسته‌یم از منابع محدود دولتی به‌طور مؤثر استفاده کنیم و بخش خصوصی نیز به اندازه کافی در این زمینه مشارکت نداشته است.»
وی پیشنهاد کرد که برای دستیابی به مرجعیت علمی در حوزه‌های اولویت‌دار، باید از بودجه‌های دولتی به‌صورت هدفمند استفاده شود و بخشی از منابع نیز به اولویت‌های مسئله‌محور فناوری اختصاص یابد.
پیشنهادات برای بهبود نظام تأمین مالی
در این نشست، پیشنهاداتی برای بهبود بهره‌وری منابع مالی مطرح شد، از جمله:
ایجاد صندوق‌های هدفمند برای تأمین مالی پروژه‌های علمی و فناوری.
استفاده از روش‌های مأموریت‌گرا به جای رویکردهای افقی در تأمین مالی.
طراحی ماتریس مفهومی برای نظام تأمین مالی که چگونگی تأمین مالی سه اولویت اصلی نقشه علمی کشور (مرجعیت علمی، حوزه‌های اولویت‌دار و نظام علم و فناوری) را مشخص می‌کند.
تأکید بر افزایش بهره‌وری منابع
یکی از نکات کلیدی مطرح‌شده در این جلسه، لزوم افزایش بهره‌وری منابع مالی بود.
اشاره شد که در سال‌های اخیر، حجم منابع تخصیص‌یافته به تحقیق و توسعه افزایش یافته است، اما اثربخشی این منابع به‌طور مطلوب ارزیابی نمی‌شود.
بخشی از این منابع ممکن است صرف پروژه‌های غیرمرتبط یا زیرساخت‌های غیرضروری شود.
بنابراین، باید مکانیزم‌هایی برای نظارت و ارزیابی دقیق‌تر هزینه‌ها ایجاد شود.
اهداف کلیدی در نظام تأمین مالی
در نهایت، تأکید شد که دو هدف اصلی در نظام تأمین مالی کشور باید شامل افزایش حجم منابع و افزایش بهره‌وری آن‌ها باشد.
این اهداف باید در چارچوب ماتریس مفهومی تعریف شده، به‌طور دقیق‌تر پیگیری شوند و برای هر بخش، راهکارهای عملی ارائه گردد.
جمع‌بندی
این نشست نشان‌دهنده عزم مسئولان و کارشناسان برای بهبود نظام تأمین مالی در راستای تحقق اهداف علمی و فناوری کشور است.
با تخصیص بهینه منابع و افزایش بهره‌وری آن‌ها، می‌توان گام‌های مؤثری در جهت روزآمدسازی نقشه جامع علمی کشور برداشت و به مرجعیت علمی در حوزه‌های اولویت‌دار دست یافت.