دانشجو

دانشجو کیست؟ چه می‌کند؟ زندگی‌اش چگونه است؟ آینده‌اش چیست؟ در این بخش، به این پرسش‌ها و سایر مطالب مرتبط با دانشجویان پرداخته شده است.

دانشجو از نظر واژه، به معنی کسی است که جستجوگر دانش است. در واقع بر خلاف دانش‌آموز که اصولاً دانش به وی منتقل می‌شود و بیشتر نقش گیرنده دارد؛ دانشجو، به‌صورت فعالانه در جستجوی دانش مورد نظر است. در این رابطه، یک ضرب المثل چینی می‌گوید «معلمان می‌توانند در را باز کنند، اما شما باید خودتان وارد آن شوید.»

همچنین از نظر کاربردی، دانشجو به فردی گفته می‌شود که در یک دانشگاه یا موسسه آموزش عالی، مشغول به تحصیل است. تحصیل در دانشگاه ممکن است در مقطع کاردانی (فوق دیپلم)، کارشناسی (لیسانس)، کارشناسی ارشد (فوق لیسانس)، دکتری تخصصی (PhD)، دکتری حرفه‌ای یا تخصص پزشکی (رزیدنتی) باشد.

اگرچه به تعداد دانشجویان، مسیرهای متفاوتی برای موفقیت وجود دارد؛ به خصوص با توجه به رشته و مقطع تحصیلی آنان، اما اصول کلی نیز در این مسیر ثابت است.

گام ۱ – شروع کنید!

زیگ زیگلار نویسنده مشهور می‌گوید:«برای شروع لازم نیست عالی باشید، اما برای عالی بودن باید شروع کنید.»  این شروع، می‌تواند در دوران دانشجویی باشد. شروع یک مسیر جدی، شروع یک کار و هر شروع دیگری. همینطور به یاد داشته باشید «متخصص در هر کاری زمانی مبتدی بود!»

گام ۲ – آزمون و خطای منطقی

آلبرت انیشتین می‌گوید: «کسی که هرگز اشتباه نکرده، هیچ وقت چیز جدیدی را امتحان نکرده است.» واقعیت این است که تمدن و پیشرفت، توسط کسانی شکل گرفته که بارها و بارها اشتباه کرده‌اند تا توانسته‌اند به یافته‌های جدید دست یابند.

دوران دانشجویی، فرصت خوبی است برای آزمون و خطای منطقی؛ چه در عرصه علمی و حتی چه از نظر کاری.

گام ۳ – سختی در کار

توماس جفرسون می‌گوید:«“من متوجه شدم که هر چه سخت تر کار کنم، به نظر می رسد شانس بیشتری دارم.” و حافظ خودمان هم اضافه می‌کند:«مکن ز غصه شکایت که در طریق طلب / به راحتی نرسید آنکه زحمتی نکشید».

روز ۱۶ آذر در تقویم، به عنوان روز دانشجو شناخته می‌شود. علت نامگذاری این روز، شهادت سه دانشجوی دانشگاه تهران (آذر شریعت رضوی، مصطفی بزرگ‌نیا و احمد قندچی) در روز ۱۶ آذر سال ۱۳۳۲ است.

همچنین اگرچه بعضی منابع، روز ۱۵ اکتبر را به عنوان روز جهانی دانشجو عنوان کرده‌اند، اما اتفاق نظری در این رابطه وجود ندارد و سازمان ملل نیز آن را به رسمیت نشناخته است.

به صورت کلی، دانشجویان در مقاطع تحصیلی زیر مشغول به تحصیل می‌شوند.

کاردانی

کاردانی یا فوق دیپلم (associate degree) مقطعی است که معمولاً طول زمانی آن دو سال است. تعداد واحد تحصیلی آن بین ۷۲ تا ۹۵ واحد در نظر گرفته می‌شود.

کارشناسی ناپیوسته

دارندگان مدرک کاردانی، برای تکمیل تحصیلات خود، وارد مقطع کارشناسی ناپیوسته می‌شوند. طول این دوره نیز دو سال است و پس از انتهای آن، فرد مدرک کارشناسی خود را دریافت می‌کند.

کارشناسی پیوسته

پذیرفته‌شدگان در دوره کارشناسی پیوسته (bachelor’s degree)، در طی چهار سال تحصیل در یک رشته مشخص، مدرک کارشناسی (لیسانس) خود را دریافت می‌کنند. تعداد واحد این مقطع، بین ۱۳۰ تا ۱۶۰ واحد درسی در نظر گرفته شده است.

کارشناسی ارشد ناپیوسته

کارشناسی ارشد (Master of Science) که با عنوان فوق لیسانس نیز شناخته می‌شود، اولین مقطع از تحصیلات تکمیلی نیز شناخته می‌شود. تعداد واحد این مقطع، بین ۲۸ تا ۳۸ واحد درسی متغیر است که معمولاً ۴ واحد آن به پایان‌نامه اختصاص دارد.

کارشناسی ارشد پیوسته

در بعضی رشته‌ها یا دانشگاه‌های خاص، متقاضی از طریق آزمون سراسری می‌تواند به صورت مستقیم وارد مقطع کارشناسی ارشد پیوسته شود. در واقع این مقطع، ترکیبی از کارشناسی و کارشناسی ارشد است. طول زمانی آن معمولاً شش سال است و تعداد واحد درسی آن، بین ۱۷۲ تا ۱۸۲ واحد در نظر گرفته شده است.

دکتری تخصصی (PhD)

دکتری تخصصی که با عنوان PhD نیز شناخته می‌شود (Philosophiae Doctor) به معنای دکترا در فلسفه علم است. دانشجویان در این مقطع تحصیلی، به صورت کاملی با مباحث رشته علمی تخصصی مربوطه آشنا می‌شوند. دوره دکتری معمولاً چهار سال در نظر گرفته می‌شود.

این مقطع تحصیلی، معمولاً به دو بخش «درسی» و «رساله» تقسیم‌بندی می‌شود. دوره درسی معمولاً شامل سه ترم است و پس از آن، دانشجوی دوره دکتری با شرکت در «آزمون جامع»، از نظر علمی سنجیده می‌شود. در صورتی که در این آزمون، حداقل نمره ۱۶ را کسب کند، به‌عنوان «کاندیدای دکتری» شناخته می‌شود و کار بر روی رساله خود را آغاز می‌کند.

دکتری حرفه‌ای

دکتری حرفه‌ای، در رشته‌هایی معنادار است که فرد همزمان با تحصیل، کار عملی در آن زمینه را نیز انجام می‌دهد. در ایران، معمولاً رشته‌های پزشکی عمومی، دندانپزشکی، داروسازی و دامپزشکی با این عنوان شناخته می‌شوند.

طول این دوره تحصیلی برای دانشجو معمولاً هفت سال در نظر گرفته می‌شود.

فوق تخصص (رزیدنتی)

دارندگان مدرک دکتری حرفه‌ای، می‌توانند در آزمون دستیاری (تخصص) شرکت کنند و در صورت قبولی، دوره تخصص پزشکی (رزیدنتی) را در مدت زمان ۴ سال سپری نمایند.