همه‌گیری کووید-۱۹ آموزش آنلاین را به یک ضرورت تبدیل کرد. این تغییر ناگهانی، انعطاف‌پذیری دانش‌آموزان را به چالش کشید. تحقیقی بر روی دانش‌آموزان استرالیایی نشان می‌دهد که انعطاف‌پذیری یک مهارت کلیدی برای پیشرفت تحصیلی در دوران آموزش آنلاین است. مطالعه ما روی بیش از ۱۵۰۰ دانش‌آموز در ۹ دبیرستان استرالیا در سال ۲۰۲۰، ارتباط قوی بین سطح انعطاف‌پذیری آنها و عملکردشان در یادگیری آنلاین را نشان داد.
دانش‌آموزان با انعطاف‌پذیری بالاتر، در ترم ۲ نسبت به یادگیری آنلاین اعتماد به نفس بیشتری داشتند. همچنین تا ترم ۴ پیشرفت تحصیلی بیشتری را کسب کرده بودند.
مهم‌ترین نکته در مورد این یافته‌ها این است که انعطاف‌پذیری یک مهارت قابل یادگیری است. در ادامه این مقاله به چگونگی آموزش انعطاف‌پذیری بیشتر به دانش‌آموزان خواهیم پرداخت.
انعطاف‌پذیری دانش‌آموزان چیست و چرا اهمیت دارد؟
ما بیش از یک دهه است که انعطاف‌پذیری را بررسی می‌کنیم. این اصطلاح به تنظیم رفتارها، افکار و احساسات فرد در پاسخ به اختلال اشاره دارد.
همه‌گیری به‌طور قطع، ظرفیت هر دانش‌آموزی را برای سازگاری با اختلال آزمایش کرد. تغییر به سمت یادگیری از راه دور، با تغییرات و ابهامات عظیمی همراه بود.
تحقیقات نشان‌دهنده ارتباط مثبت بین انعطاف‌پذیری دانش‌آموزان و مشارکت و پیشرفت تحصیلی آنها در مدرسه و دانشگاه است. در مورد یادگیری آنلاین، این تصویر تحت تأثیر عوامل متعددی قرار دارد که بر موفقیت آن تأثیر می‌گذارند. این عوامل شامل دسترسی به فناوری، توانایی تحصیلی، کیفیت آموزش، وضعیت اجتماعی-اقتصادی، قومیت و نیازهای خاص به پشتیبانی یادگیری است.
اختلالات همه‌گیری، بر این پیچیدگی افزوده است.
مطالعه چه چیزی را نشان داد؟
آخرین مطالعه ما شامل نظرسنجی از ۱۵۴۸ دانش‌آموز در ۹ مدرسه در سال ۲۰۲۰ بود. این مطالعه دوره‌ای از یادگیری آنلاین کامل یا نیمه‌حضوری ریاضی (از ابتدای ترم ۲) را پوشش می‌داد.
ما از «مقیاس انعطاف‌پذیری» برای ارزیابی میزان توانایی دانش‌آموزان در پاسخ به اختلالات زندگی‌شان استفاده کردیم. به آنها ۹ عبارت مانند «برای کمک به خود در یک موقعیت جدید، می‌توانم روش انجام کارها را تغییر دهم» ارائه شد. دانش‌آموزان در مقیاسی از ۱ (کاملا مخالفم) تا ۷ (کاملا موافقم) پاسخ دادند.
آنها همچنین به سؤالاتی در مورد موارد زیر پاسخ دادند:
- اعتماد به نفس آنها به‌‌عنوان یادگیرندگان آنلاین
- موانع یادگیری آنلاین مانند اینترنت غیرقابل اعتماد، رایانه/فناوری ناکافی و نداشتن فضای یادگیری برای تمرکز
- پشتیبانی یادگیری آنلاین، مانند رضایت از پلتفرم یادگیری آنلاین
- پشتیبانی خانگی، مانند کمک از والدین و دیگران
در نظرسنجی ترم ۲، ما پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان در ریاضی را ارزیابی کردیم. آنها در ترم ۴ یک آزمون ریاضی دوم را انجام دادند.
ما متوجه شدیم که دانش‌آموزان با انعطاف‌پذیری بالاتر، در ترم ۲ اعتماد به نفس بیشتری نسبت به یادگیری آنلاین داشته‌اند. این دانش‌آموزان همچنین در ترم ۴ پیشرفت تحصیلی بالاتری را تجربه کردند. اعتماد به نفس یادگیری آنلاین در ترم ۲ با افزایش دستاوردهای ترم ۴ مرتبط بود.
پس از درنظرگرفتن سایر عوامل مؤثر بر یادگیری آنلاین، دریافتیم که انعطاف‌پذیری تأثیر مستقیم و مثبتی بر پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دارد.
علاوه بر انعطاف‌پذیری، برطرف کردن موانع و بهینه‌سازی پشتیبانی‌های یادگیری آنلاین نیز در موفقیت دانش‌آموزان مؤثر است.
پشتیبانی یادگیری آنلاین و موانع یادگیری آنلاین نیز بر اعتماد به نفس دانش‌آموزان در یادگیری آنلاین تأثیر می‌گذاشت. وجود پشتیبانی با اعتماد به نفس بالاتر و موانع با اعتماد به نفس پایین‌تر مرتبط بود.
بنابراین، والدین و مدارس علاوه‌بر تمرکز بر افزایش انعطاف‌پذیری دانش‌آموزان، باید برای به حداقل‌رساندن موانع یادگیری آنلاین و بهینه‌سازی پشتیبانی‌ها تلاش کنند.
راهکارهایی برای افزایش انعطاف‌پذیری
تقویت انعطاف‌پذیری شامل آموزش دانش‌آموزان در مورد چگونگی تنظیم رفتار، تفکر و احساسات آنها برای کمک به آنها در جهت‌یابی در اختلالات است. برای مثال، با رویارویی با وظایف و تقاضاهای جدید یادگیری آنلاین، می‌توانیم به دانش‌آموزان نحوه موارد زیر را توضیح دهیم:
آموزش دانش‌آموزان در مورد چگونگی تنظیم رفتار
تنظیم رفتارشان با جستجوی اطلاعات و منابع آنلاین یا درخواست کمک – یک نمونه می‌تواند درخواست از معلم برای کمک به یک سیستم مدیریت یادگیری آنلاین ناآشنا مانند Canvas یا Moodle باشد.
آموزش دانش‌آموزان در مورد چگونگی تنظیم تفکر
تنظیم نگرش آنها با تفکر متفاوت در مورد وظیفه جدید آنلاین – به‌‌عنوان مثال، آنها ممکن است فرصت‌های جدیدی را که این وظیفه ارائه می‌دهد، مانند توسعه مهارت‌های جدیدی که می‌توانند در بخش‌های دیگر زندگی‌شان مفید باشند، در نظر بگیرند.
آموزش دانش‌آموزان در مورد چگونگی تنظیم احساسات
تنظیم احساساتشان با به حداقل رساندن احساسات منفی یا تغییر تمرکز به احساسات مثبت، هنگام انجام فعالیت‌های ناآشنا.
برای مثال، آنها ممکن است سعی کنند بر ناامیدی خود تمرکز نکنند، زمانی که رویکرد معلم به یادگیری آنلاین با ترجیحات یا مهارت‌های دانش‌آموز مطابقت ندارد.
البته، این تنظیمات برای پیمودن انواع اختلالات مفید هستند.
تشویق دانش‌آموزان به تمرین انعطاف‌پذیری در زندگی روزمره
آموزش انعطاف‌پذیری به جوانان، مهارتی برای زندگی به آنها می‌بخشد.
این می‌تواند برای دانش‌آموزان مفید باشد که بدانند این سه تنظیم بخشی از یک فرآیند کلی انعطاف‌پذیری هستند – و آنها بر هر نقطه از فرآیند کنترل دارند. این فرآیند شامل موارد زیر است:
-
آموزش دانش‌آموزان در مورد چگونگی تشخیص اختلالات مهم در زندگی‌شان، به‌طوری که بدانند چه زمانی باید رفتار، تفکر و احساسات خود را تنظیم کنند.
-
توضیح به دانش‌آموزان در مورد روش‌های مختلفی که می‌توانند برای پیمودن اختلالات از این تنظیمات استفاده کنند. (با استفاده از استراتژی‌هایی مانند موارد ذکر شده در بالا)
-
تشویق دانش‌آموزان به توجه به اثرات مثبت این تنظیمات به گونه‌ای که آنها به مزایای انعطاف‌پذیری پی ببرند و برای انطباق در آینده انگیزه داشته باشند.
-
الهام بخشیدن به نوجوانان برای تمرین تنظیمات در رفتار، تفکر و احساسات آنها به گونه‌ای که انعطاف‌پذیری به بخشی از زندگی روزمره آنها تبدیل شود.
منصفانه است که بگوییم انعطاف‌پذیری برای برخی از دانش‌آموزان نسبت به دیگران راحت‌تر است. با این حال، تحقیقات طولی ما در بین دانش‌آموزان دبیرستانی نشان داده که انعطاف‌پذیری در طول زمان تغییر می‌کند. این یک ویژگی قابل تغییر فردی است. این خبر بسیار خوبی است.
در مواجهه با اختلالات عظیم ناشی از کووید-۱۹، دائماً به ما توصیه می‌شود که خود را با «وضعیت عادی جدید» وفق دهیم. بخشی از این وضعیت عادی جدید، حضور فزاینده یادگیری آنلاین است. یافته‌های ما نشان می‌دهد که انعطاف‌پذیری یک ویژگی شخصی مهم است که می‌تواند به دانش‌آموزان در یادگیری آنلاین در طول همه‌گیری — و احتمالاً فراتر از آن — کمک کند.
