رشته زبان و ادبیات عرب دانشجویان را برای پژوهشهای پیشرفته با ارائه یک پایه محکم در زمینه دانشجویان کلاسیک و یا مدرن عربی آماده میکند و آشنایی با دورههای اصلی (از پیش از اسلام تا حال) و ژانرهای (شعر، نثر، نقد ادبی، فرهنگ دیداری)ادبیات عربی را میسر میکند. دانشجویان همچنین باید صلاحیت خود را در یک زبان خاورمیانه نشان داده یا به آن دست یابند. به دانشجویان این درس دو تمرکز ارائه میدهد یکی تأکید بر زبان عربی ، دیگری تأکید بر ادبیات به زبان عربی. عربی عمدتاً بر سه دوره اصلی فرهنگ عربی / اسلامی تمرکز دارد: قرون وسطایی یا کلاسیک. نئو کلاسیک؛ و دوران مدرن. دانشجویان، دانش نظری و تاریخی در مورد پیشرفت زبان و تحول ادبی آن به دست میآورند. دانشجویان با انتقاداتی که در اواخر سده اخیر نوشته شدهاند ، که بر موضوعات مهم کلاسیک و معاصر روشن میشود ، آشنا میشوند.
مردم کشور ما امروزه بیش از گذشته نیاز به آشنایی با زبان و ادبیات عربی دارند چرا که عربی زبان اول جهان اسلام و زبان فرهنگ تمدن بیشتر کشورهای مسلمان است و ما برای اتحاد، همدلی و همزبانی با جهان اسلام و بهره گیری از منابع اصلی اسلامی و تحقیقاتی که در این زمینه انجام میشود و همچنین تسلط بر زبان و ادبیات فارسی که از زبان عربی بسیار تأثیر پذیرفته است، باید به زبان و ادبیات عرب مسلط باشیم. از همین رو طبق ماده ۱۶ قانون اساسی کشورمان، درس عربی یکی از دروس تمامی دانش آموزان از سال اول راهنمایی تا پایان دوره متوسطه است و این تنها درسی است که در قانون اساسی بر آن تأکید شده است.
دانشجوی این رشته با تاریخ و ادبیات عرب، متون مختلف نظم و نثر دورههای مختلف، فن ترجمه از عربی به فارسی و بالعکس، علوم بلاغی و عروض و قافیه در زبان و ادبیات عرب آشنا میشود.
این رشته جز رشتههای شناور نیست و تنها رشته زبانهای خارجه است که فقط از داوطلبان گروه علوم انسانی دانشجو میپذیرد و در واقع این رشته یکی از رشتههای گروه آزمایشی علوم انسانی محسوب میشود.
زبان و ادبیات فارسی و عربی وامدار یکدیگر هستند و این دو زبان چنان درآمیختهاند که بسیاری از استادان و ادیبان ما معتقدند زبان عربی یک زبان بیگانه نیست و از همین رو در اکثر دانشگاهها این رشته در کنار زبان و ادبیات فارسی در دپارتمان دانشکده ادبیات قرار دارد و جزئی از رشتههای گروه علوم انسانی محسوب میشود. البته زبان عربی باید یک آزمون اختصاصی داشته و داوطلبان تمامی گروههای آزمایشی اجازه شرکت در این آزمون را داشته باشند چون گاهی اوقات یک داوطلب ریاضی نیز به این رشته علاقمند است و مایل است در کنار رشتههای فنی، این رشته را نیز انتخاب کند و استعداد و علاقه لازم را نیز در این زمینه دارد.
علاقه و انگیزه در این رشته مثل سایر رشتهها حرف اول را میزند. همچنین دانشجوی این رشته باید به ادبیات فارسی و زبان عربی تسلط نسبی داشته باشد و در کنار این توانمندیها اگر به زبان عربی به عنوان زبان وحی نگاه کند، با عشق و علاقه بیشتری رشته تحصیلی خود را ادامه میدهد.
عدهای از استادان رشته عربی معتقدند که دانشجوی این رشته در بدو ورود باید بتواند به زبان عرب صحبت کند اما برخی دیگر معتقدند که در گرایش زبان و ادبیات عربی دانشجو باید در ادبیات قوی باشد یعنی باید بتواند متون و اشعار عربی را به راحتی بخواند و اعراب گذاری کند. البته دانشجویان این رشته باید از ترم اول توان تکلم به زبان عربی را داشته باشند و دروس ادبیات عربی نیز به زبان عربی به آنها ارائه گردد. اما اگر چنین توانی را دانشجو نداشته باشد باید حداقل به قواعد، لغت و بلاغت زبان عربی تا حد کتب عربی دبیرستان مسلط باشد.
برای موفقیت در رشتههای زبانهای خارجه و از جمله رشته زبان عربی باید استعداد زبان آموزی داشت، استعدادی که تا حدودی ذاتی است و با تلاش و پشتکار بارور میشود. البته هستند کسانی که در زمینه زبان آموزی استعداد چندانی نداشتند ولی در این رشته موفق شدهاند. افرادی که پس از فارغ التحصیلی در زمینه ادبیات عربی فعالیت کرده و کمتر به زبان عربی پرداختهاند.
رشته زبان و ادبیات عرب
در زمان انتخاب رشته به این نکته توجه کنید که علاقه و انگیزه زیادی داشته باشد و همچنین به زبان عربی و فارسی نیز تسلط داشته باشد زیرا این دو زبان خیلی به یکدیگر نزدیک هستند.این رشته با اینکه جز رشتههای زبانهای خارجی است ولی شناور نیست و فقط گروه انسانی میتوانند این رشته را انتخاب کنند. این رشته داری ۱۳۵ واحد است که ۱۱۷ واحد آن دروس پایه و تخصصی است.
کارشناسی ارشد
گرایش مترجمی عربی
گرایش ادبیات عربی
واحدهای درسی
بازار کار و آینده شغلی
فارغ التحصیلان این رشته میتوانند در مشاغلی نظیر: معلمی، مترجمی در دارالترجمه و سفارت خانهها و ویراستاری کتب عربی، محقق و مترجم و … وارد شوند. انتخاب این رشته را به دانش آموزانی که علاقهمند به توسعه روابط بینالمللی خود هستند توصیه میکنیم.