معرفی و انتخاب رشته علوم تربیتی
اگر می‌خواهید به‌صورت بنیادین و اساسی نسبت به تغییر جامعه اقدام کنید، انتخاب رشته علوم تربیتی می‌تواند گام موثری در این راه باشد. خروجی این رشته ورودی کار معلمان و دبیران به حساب می‌آید. رشته علوم‌تربیتی از زیر مجموعه‌های رشته علوم انسانی است که به بعد آموزش و پرورش انسان‌ها می‌پردازد. آموزش و پرورش تنها مختص به دروس دانشگاهی نیست بلکه تمام وجوه زندگی انسان‌ها را در برمی‌گیرد.
این رشته با تأکید آموزش علوم ، تقویت سواد علمی دانش آموزان از طریق فعالیت‌های تحقیقاتی که شامل برنامه‌ریزی ، اندازه گیری ، مشاهده ، تجزیه و تحلیل داده‌ها ، طراحی و ارزیابی روش‌ها و بررسی شواهد می‌پردازد. یادگیری علم به دانش آموزان ما این امکان را می‌دهد تا با تشویق آن‌ها به یادگیری مستقل ، برخورد با موقعیت‌های جدید ، دلایل انتقادی ، خلاقانه ، تصمیم گیری آگاهینه و حل مشکلات ، زندگی واقعی و مسئولیت پذیر را پشت سر بگذارند.
رشته علوم تربیتی
دانشگاه کلمبیا اولین دانشگاهی بود که رشته علوم تربیتی در سال ۱۸۸۰ در آن تاسیس شد. در ایران استادانی همچون دکتر محمد‌باقر هوشیار، دکتر عیسی صدیق و دکتر اسدالله بیژن در سال ۱۳۱۳ از بنیان‌گذاران و پیشتازان این رشته محسوب می‌شوند.
این رشته ماهیت میان رشته‌ای دارد و داوطلبان علاقه‌مند تحصیل در این رشته برای انتخاب رشته باید به این نکته توجه داشته باشند. این رشته از علومی مانند فلسفه، روانشناسی، جامعه‌شناسی، آمار، اقتصاد و مدیریت، مطالب و آموزه‌های بسیاری را اخذ نموده است.
در علوم تربیتی به‌دنبال پاسخ چنین پرسش‌هایی هستیم:
- رابطه بین رشد مغز، توسعه شناختی و یادگیری چیست؟
- چگونه کودکان یاد می‌گیرند آنچه را که می‌خوانند درک کنند؟
- آموزش ریاضیات معاصر چگونه استراتژی‌های حسابداری کودکان را تحت تاثیر قرار می‌دهد؟
- چگونه معلمان می‌توانند انگیزه کودکان برای مدرسه را با حمایت از نیازهای خود تقویت کنند؟
- چگونه معلمان می‌توانند تدریس خود را به نیازهای کودکان با زمینه‌های مختلف اجتماعی فرهنگی تطبیق دهند؟
- چگونه معلمان می‌توانند برنامه‌های فردی منحصربه‌فرد را بر اساس داده‌های نظارت بر پیشرفت تدوین کنند؟
- وعده‌ها و چالش‌های برنامه‌های آموزشی دیجیتال چیست؟
- زمینه‌ها، معانی و پیامدهای نوآوری‌های آموزشی فعلی چیست؟
گرایش‌ها در مقطع کارشناسی
این رشته در ایران در مقطع کارشناسی دارای ۴ گرایش است.
- تکنولوژی آموزشی
- آموزش پیش دبستانی و دبستانی
- مدیریت و برنامه ریزی آموزشی
- آموزش و پرورش کودکان استثنایی
گرایش‌ها در مقطع کارشناسی ارشد
رشته علوم تربیتی در مقطع ارشد دارای ۱۳ گرایش است.
- برنامه ریزی آموزشی
- آموزش و پرورش تطبیقی
- برنامه ریزی درسی
- تحقیقات آموزشی
- آموزش و پرورش استثنایی
- روانشناسی تربیتی
- آموزش بزرگسالان
- مشاوره و راهنمایی
- آموزش و بهسازی منابع انسانی
- تاریخ و فلسفه تعلیم و تربیت
- تکنولوژی آموزشی
- مدیریت و برنامه ریزی آموزش عالی
- سنجش و اندازه گیری در آموزش و پرورش
گرایش‌ها در مقطع دکتری
این رشته در مقطع دکتری در گرایش‌های زیر دانشجو می‌پذیرد.
- رشتههای تاریخ و فلسفه تعلیم و تربیت
- برنامه ریزی درسی
- روانشناسی تربیتی
- سنجش آموزش
- برنامه ریزی توسعه آموزش عالی
- برنامه ریزی درسی در آموزش عالی
- مدیریت آموزش عالی
- اقتصاد آموزش عالی
- برنامه ریزی آموزش از راه دور
توانایی‌های مورد نیاز در رشته علوم تربیتی
با توجه به اینکه این رشته به صورت بسیار عمیقی با انسان‌ها، رفتار و یادگیری آن‌ها سر و کار دارد، دانشجویان آن لازم است توانایی ذیل را داشته باشند:
- روابط انسانی بالا
- اصول مدیریت آموزشی
- جامعه شناسی
- دارای خلاقیت بالا
- برخورداری از فن بیان خوب
آینده شغلی رشته علوم تربیتی
دانش‌آموختگان این رشته توانایی کار در حوزه‌های زیر را خواهند داشت.
- جذب آموزش و پرورش
- سازمان بهزیستی
- وزارت ارشاد
- سازمان‌‌های مدیریت و برنامه‌ریزی و برنامه و بودجه
- تأسیس آموزشکده‌های درسی
- وزارت بهداشت