رشته گیاه پزشکی، به تشخیص و شناسایی آفت‌ها و بیماری‌های گیاهان می‌پردازد. از جمله می‌توان به گیاهان باغی، زراعی، زینتی، جنگلی و مراتع اشاره کرد. رشته گیاه پزشکی شاخه‌ای از مهندسی کشاورزی است.
گیاه پزشکی با تلاش‌های انسان‌های اولیه برای شناسایی و سپس کشت گیاهان خوراکی، دارویی و سمی، یکی از قدیمی‌ترین شاخه‌های علم زیست شناسی و امروزه کشاورزی محسوب می‌شود.
منظور از گیاه پزشکی حفاظت از گیاهان و عملیاتی است برای مدیریت آب و هوا، علف‌های هرز، آفات و بیماری‌هایی که به رشد میوه‌ها، سبزیجات و سایر محصولات باغی آسیب می‌رسانند یا مانع آن می‌شوند. حفاظت مناسب از محصول برای تولید محصولات با کیفیت بالاتر و حداقل هدر رفت از اهمیت زیادی برخوردار است.
این افزایش بهره‌وری منجر به استفاده کمتر از زمین، آب و نیروی کار برای محصولات غذایی می‌شود. همچنین تضمین می‌کند غذای بیشتری در شرایط خوب به فروشگاه‌ها و بازارها می‌رسد، که به پایین نگه داشتن قیمت کمک می‌کند.
اگر بخواهیم برخی از روش‌های رایج محافظت از محصولات میوه و سبزیجات خود را متوقف کنیم، غذای موجود برای خرید در سطح محلی انتخاب کمتری خواهد داشت. بازده جهانی تقریباً یک سوم کاهش می‌یابد. سبزیجاتی که به آنها عادت کرده‌ایم یا آن را مسلم دانسته‌ایم فقط در بعضی مناطق خاص به راحتی در دسترس خواهند بود. آنها با قیمت‌های گزاف و طراوت و کیفیت مشکوک در سایرین در دسترس خواهند بود.
چهار رویکرد اصلی برای موفقیت در حفاظت از گیاه وجود دارد که هر کدام درجات مختلفی از موفقیت را دارند. اقدامات مبتنی بر سموم دفع آفات، کنترل آفات بیولوژیکی، روش‌های مانع شدن و روانشناسی حیوانات. در اینجا اطلاعات مختصری در مورد هر یک آورده شده است:
آفت کش ها
آفت کش ها دسته ای از مواد شیمیایی یا بیولوژیکی هستند که برای کنترل آفات، بیماری ها و علف های هرز در گیاهان استفاده می شوند. آنها در کشاورزی، باغبانی و جنگلداری برای محافظت از محصولات زراعی، درختان و سایر گیاهان در برابر آسیب استفاده می شوند.
بیولوژیکی
کنترل آفات بیولوژیکی عملی برای کنترل حشرات، علف‌های هرز و بیماری‌ها با استفاده از موجودات زنده دیگر است. برای کنترل شته‌ها در باغ می‌توان جمعیت مرغابی را “رشد” یا نگهداری کرد. شته‌ها مخرب‌ترین آفت برای گیاهان گیاهی هستند. داشتن جمعیت خوبی از حشرات مفید، گیاهان را از کنترل آفات خارج می‌کند.
موانع
روش‌های مانع کننده هر چیزی است که به‌طور موثر سدی بین گیاهان و آفات، آب و هوا یا بیماری‌ها ایجاد کند. از این جمله می‌توان به تورهای پروانه و پرندگان، میکرومش، پشم گوسفند، قلاده‌های گیاهی اشاره کرد. بازدارنده‌های آفات الکترونیکی نیز در این دسته قرار می‌گیرند زیرا مانعی نامرئی ایجاد می‌کنند.
روانشناسی
روش‌های روانشناسی حیوانات شامل هر چیزی است که با استفاده از آن از آفات، حیوانات یا پرندگان جلوگیری می‌شود. روانشناسی گیاه‌شناسی شاخه‌ای از علم است که به بررسی تعامل بین انسان‌ها و گیاهان می‌پردازد. این شامل مطالعه تأثیرات فیزیکی، روانی و اجتماعی گیاهان بر انسان‌ها و همچنین تأثیرات انسان‌ها بر گیاهان است.
رشته گیاه پزشکی
هدف اصلی گیاه پزشکی تشخیص آفات و و بیماری گیاهان و روش‌های از بین بردن این آفات و بیماری‌های انواع گیاهان شامل گیاهان زینتی، مرتعی، باغی و … است. کارشناسان باید اطلاعات کافی در زمینه کشاورزی عمومی و علوم مربوط به آفات و بیماری‌های گیاهی داشته باشند و با گذراندن واحدهای علمی و کاربردی بتوانند امور حفاظت از گیاهان را برعهده بگیرند. در زمان انتخاب رشته به این نکات توجه داشته باشید که کار یک کارشناس گیاه پزشکی پشت میز نشینی نیست و باید به باغ و مزارع و کشاورزی علاقه زیادی داشته باشید
اصطلاح “گیاه پزشکی” از کلمه یونانی باستانی βοτάνη (botanē) به معنای “مرتع”، “چمن” یا “علوفه” می آید؛ βοτάνη به نوبه خود از βόσκειν (boskein)، “تغذیه” مشتق شده است. به‌طور سنتی، علم گیاهی نیز تحقیقات مربوط به انگل‌ها و رشد سبز توسط میکروسکوپ‌ها و متخصصین گیاه پزشکی را به‌طور جداگانه انجام داد و با بررسی این سه مجموعه از اشکال زندگی که در داخل دایره شور و شوق قرار دارد. این روزها، گیاه شناسان حدود 400،000 گونه از موجودات زنده مطالعه می‌کنند که در جایی در حدود 260،000 گونه گیاهان عروقی هستند و حدود 248،000 گیاه شکوفا می‌شوند.
محصولات ساخته شده از گیاه شناسی یا گیاهان، که برای درمان بیماری‌ها یا حفظ سلامتی استفاده می‌شوند، محصولات گیاهی یا گیاهان دارویی نامیده می‌شوند. محصولی که از گیاهان ساخته شده و فقط برای مصارف داخلی استفاده می‌شود، یک مکمل گیاهی نامیده می‌شود.
بسیاری از داروهای بدون نسخه نیز از محصولات گیاهی تهیه می شوند،این محصولات توسط FDA تنظیم می‌شوند. مکمل‌های گیاهی ممکن است حاوی کل گیاهان یا قسمت های گیاهی باشد.
کارشناسی ارشد گیاه پزشکی
- بیماری شناسی گیاهی
- حشره‌شناسی کشاورزی
دکتری گیاهپزشکی
- قارچ‌شناسی
- ویروس‌شناسی
- نماتدشناسی گیاهی
- حشره‌شناسی کشاورزی
- کنه‌شناسی
بازار کار و آینده شغلی
فارغ‌التحصیلان دوره کارشناسی رشته گیاه گیاهپزشکی می‌توانند در موسسات تحقیقات گیاه پزشکی و مراکز آموزشی و مراکز پژوهشی و کلینیک‌های گیاه پزشکی جهت توزیع کود و سم مشغول باشند. این رشته، یکی از اولویت‌های مورد علاقه در انتخاب رشته تجربی محسوب می‌شود.
گرایش گیاه پزشکی در حال حاضر و در آینده، بازار کاری مطلوب دارد. دلایل متعددی برای این موضوع وجود دارد:
اهمیت امنیت غذایی
با رشد جمعیت جهان، تقاضا برای تولید غذای بیشتر به طور مداوم در حال افزایش است. گیاه پزشکان برای محافظت از محصولات زراعی در برابر آفات، بیماری ها و علف های هرز، نقش کلیدی در تضمین امنیت غذایی ایفا می کنند.
افزایش نگرانی های زیست محیطی
روش های کشاورزی سنتی اغلب به محیط زیست آسیب می رسانند. گیاه پزشکان می‌توانند با توسعه روش های کنترل آفات و بیماری های پایدار، به کاهش این آسیب ها کمک کنند. افزایش مردم، دولت ها و کسب و کارها در سراسر جهان در حال اتخاذ گام هایی برای کاهش تأثیر خود بر سیاره هستند.
پیشرفت های تکنولوژیکی
گیاه شناسی در سال های اخیر شاهد پیشرفت های چشمگیری در زمینه های مختلف بوده است. نوآوری های جدید در زمینه هایی مانند بیوتکنولوژی و هوش مصنوعی، فرصت های جدیدی را برای گیاه پزشکان ایجاد می کند.
نکاتی برای موفقیت در بازار کار گیاه پزشکی
بازار کار گیاهپزشکی، فرصت‌های شغلی مطلوبی را برای افراد با مهارت و دانش کافی در این زمینه ارائه می‌دهد. با این حال، مانند هر حرفه دیگری، چالش‌هایی نیز در این مسیر وجود دارد. با تلاش و پشتکار، می‌توانید بر چالش‌های موجود در بازار کار گیاهپزشکی غلبه کرده و به موفقیت دست پیدا کنید.
کسب تجربه عملی
کارآموزی و انجام پروژه‌های تحقیقاتی در دوران تحصیل می تواند به شما در کسب تجربه عملی و افزایش مهارت‌هایتان کمک کند.
آشنایی با آخرین نتایج علمی
گیاه پزشکی یک علم در حال تحول است. برای موفقیت در آن، باید با آخرین نتایج علمی و روش های کنترل آفات، بیماری ها و علف های هرز آشنا ذاشته باشید.
مهارت‌های ارتباطی خوب
گیاه پزشکان باید بتوانند به طور موثر با کشاورزان، باغداران و سایر ذینفعان ارتباط برقرار کنند.
حل مسئله و تفکر انتقادی
گیاه پزشکان باید بتوانند مشکلات را به طور خلاقانه حل کنند و در شرایط چالش برانگیز تصمیم گیری کنند.