اصلی‌ترین رقیب رشته پزشکی برای انتخاب در بین داوطلبین کنکور با رتبه‌های برتر در انتخاب رشته تجربی، رشته دندانپزشکی است. به‌طوریکه امروزه به‌دلیل سهولت تحصیل در این رشته و درآمد بالای آن حتی با مدرک دکتری عمومی نسبت به رشته‌های پزشکی و داروسازی، به‌‌عنوان اولین انتخاب داوطلبین در ردیف اول دفترچه انتخاب رشته جا خشک کرده است. مگر اینکه با روحیه فرد سازگار نباشد یا علاقه ویژه‌ای به رشته‌های دیگر داشته باشد.
تعریف دندانپزشکی
دندانپزشکی، که به‌‌عنوان طب دهان نیز شناخته می‌شود، شاخه ای از دارو است که شامل مطالعه، تشخیص، پیشگیری و درمان بیماری‌ها، اختلالات و شرایط حفره دهان، در دندانپزشکی بلکه مخاط دهان است، و ساختارها و بافت‌های مجاور و مرتبط، به ویژه در ناحیه فک و صورت. اگرچه در درجه اول با دندان‌ها در بین عموم مردم شناخته شده است، اما دندانپزشکی یا پزشکی دندانپزشکی محدود به دندان نمی‌شود بلکه جنبه‌های دیگری را به نام‌های مفصل گیجگاهی فکی و سایر مفصل‌های پشتیبانی کننده، عضلانی، لنفاوی، عصبی، عروقی و آناتومیک را شامل می‌شود.
درمان‌های دندانپزشکی توسط یک تیم دندانپزشکی انجام می‌شود، که اغلب از دندانپزشک و دستیاران دندانپزشکی (دستیاران دندانپزشکی، بهداشت دندانپزشکی، تکنسین‌های دندانپزشکی و همچنین دندانپزشکان) تشکیل می‌شود. بیشتر دندانپزشکان یا در کارهای خصوصی (مراقبت‌های اولیه)، بیمارستان‌های دندانپزشکی یا (مراکز مراقبت‌های ثانویه) (زندان‌ها، پایگاه‌های نیروهای مسلح و غیره) فعالیت می‌کنند.
معرفی دندانپزشکی
دندانپزشکی ارتباط مستقیمی با سلامت دهان و دندان دارد و بهتر است نام این درس را دهان پزشکی نامید. با کسب علم در این درس فرد قادر به تشخیص، پیشگیری و درمان بسیاری از بیماری‌های دهان و دندان خواهد بود. ترمیم دندان‌های آسیب دیده در کنار داشتن داده‌های به روز و اطلاعات تئوری کامل، نیاز به دستان هنرمند دارد. بنابراین بحث عملی در دندانپزشکی باتوجه به ترس عمومی جامعه بسیار حائز اهمیت است. این درس در گذشته به دندانسازی معروف بود که عملا اگر رشته‌ی دندان پزشکی را به دو بخش تئوری و عملی تقسیم کنیم، بحث عملی به دندانسازی و بحث تئوری به پزشکی مربوط می‌شود.
تاریخچه رشته
تاریخ دندانپزشکی تقریباً به اندازه تاریخ بشریت و تمدن باستانی است که قدیمی‌ترین شواهد آن مربوط به 7000 سال قبل از میلاد است. بقایای دوره‌های اولیه هاراپان از تمدن دره ایندوس (در حدود 3300 سال قبل از میلاد) شواهدی از دندان‌های حفر شده در 9000 سال قبل را نشان می‌دهد و بر همین مبنا، تصور می‌شود که جراحی دندان اولین تخصص در پزشکی بوده است.
دکتر جان ام. هریس اولین دانشکده دندانپزشکی جهان را در بینبرج، اوهایو شروع کرد و به ایجاد دندانپزشکی به‌‌عنوان یک حرفه بهداشتی کمک کرد. این دانشکده در 21 فوریه 1828 افتتاح شد و امروز موزه دندانپزشکی است.
بیماری‌های دهان و دندان
بیشتر درمان‌های دندانپزشکی برای جلوگیری یا درمان دو بیماری شایع دهان انجام می‌شود که عبارتند از پوسیدگی دندان و بیماری پریودنتال (بیماری لثه یا پیوره). درمان‌های معمول شامل ترمیم دندان‌ها، استخراج یا برداشتن جراحی دندان‌ها، ترمیم ریشه، درمان کانال ریشه اندودنتیک و دندانپزشکی زیبایی است.
عفونت‌ها و التهاب‌های دهانی ممکن است بر سلامت کلی فرد تأثیر بگذارد و شرایط موجود در حفره دهان ممکن است نشان‌دهنده بیماری‌های سیستمیک از جمله پوکی استخوان، دیابت، بیماری سلیاک یا سرطان باشد. بسیاری از مطالعات همچنین نشان داده‌اند که بیماری لثه با افزایش خطر ابتلا به دیابت، بیماری‌های قلبی و زایمان زودرس همراه است.
مشخصات دوره دندانپزشکی
دندانپزشکی دارای دو مقطع مجزای 2 و 4 ساله است.
علوم پایه
در 2 سال اول مانند پزشکی و داروسازی، در این رشته نیز مقطع علوم پایه اختصاص دارد به فراگیری 43 واحد از دروس بیوشیمی، آناتومی، ژنتیک، بافت شناسی، فیزیولوژی، میکروب و ایمنی‌شناسی و … . در واقع فراگیری این دروس دانشجو را قادر می‌سازد وارد فاز فراگیری دروس اصلی و اختصاصی رشته شود.
دروس تخصصی دندانپزشکی
بعد از 2 سال وارد این بخش می‌شود و همانطور که از نام دروس مشخص است، دانشجو با گذراندن واحدها در این بخش می‌تواند دروس تخصصی خود را فراگیرد که در زیر به آن اشاره شده است.
- کالبدشناسی و مرفولوژی دندان
- زبان خارجی اختصاصی
- جنین و بافت‌شناسی فک و دهان
- آسیب‌شناسی دهان
- ارتودنسی
- اندودنتیکس
- بیماری‌های دهان و تشخیص
- بیولوژی دهان
- پریودنتولوژی
- دندانپزشکی ترمیمی (پروتز متحرک پارسیل، پروتز ثابت، پروتز کامل)
- جراحی دهان و فک و صورت
- دندانپزشکی کودکان
- رادیولوژی دهان
- گوش و حلق و بینی
- نظام پزشکی و طب قانونی
- بهداشت عمومی و اکولوژی
- بهداشت محیط زیست
- دندانپزشکی مجتمعی
- بیماری‌های روانی
- بیماری‌های درونی
- فارماکولوژی
- بهداشت دهان و تغذیه
- دندانپزشکی پیشگیری مواد دندانی
دوره‌ی طرح
دانشجویان دندانپزشکی پس از گذراندن دوره‌ی عمومی، در طرح عمومی ثبت می‌کنند و به ترتیب به قسمت‌های مختلف کشور که نیاز به دندانپزشک دارند اعزام می‌شوند. لازم به ذکر است که دوره طرح دندانپزشکان نیز مانند پزشکی از حقوق مالی مناسبی برخوردار است و افزایش آن منوط به گذراندن طرح در مناطق محروم است.
اقدامات قابل انجام توسط دندانپزشک عمومی
با توجه به آموزش در دوره عمومی دندانپزشکی، فارغ‌التحصیلان می‌توانند اکثر درمان‌های دندانپزشکی شامل موارد زیر را انجام دهند:
- ترمیم (پر کردن، تاج، بریج)
- پروتز (دندان مصنوعی)
- درمان اندودنتیک (کانال ریشه)
- درمان پریودنتال (لثه)
- کشیدن دندان‌ها
همچنین انجام معاینات، رادیوگرافی (پرتونگاری) و تشخیص نیز از جمله اقداماتی است که این افراد قادر به انجام آن هستند. دندانپزشکان همچنین می‌توانند داروهایی مانند آنتی بیوتیک‌ها، آرامبخش‌ها و سایر داروهای مورد استفاده در مدیریت بیماری را تجویز کنند. بسته به تابلوهای صدور مجوز آن‌ها، ممکن است دندانپزشکان عمومی نیاز به آموزش‌های اضافی برای انجام ایمپلنت، دندانپزشکی زیبایی و غیره داشته باشند.
دوره‌ی تخصص
از رشته‌های تخصصی دندانپزشکی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- پاتولوژی فک و دهان و صورت (آسیب شناسی)
- اندودنتیکس (تخصص درمان ریشه دندان)
- پریودنتیکس (تخصص بیماری‌های لثه و بافت‌های نگه دارنده دندان)
- جراحی فک و دهان و صورت
- دندانپزشکی ترمیمی و زیبایی
- ارتودنتیکس (متخصص ارتودنسی)
کارآموزی
دانشجویان در دوره‌ی تخصص می‌توانند به کلینیک‌های مرتبط با دانشگاه بروند و از نزدیک با موارد بیماری دهان و دندان آشنا شوند و زیر نظر اساتید به تشخیص و درمان و فراگیری تجربه بپردازند.
مزایا و معایب
در کل از عدم وجود شیفت‌های سنگین شبانه، درآمد بالا و سهولت دریافت مدرک می‌توان به‌‌عنوان مزایای این شغل نام برد. از معایب آن هم می‌توان به در معرض قرار گرفتن عفونت و ویروس‌های خطرناک از جمله HIV، دردهای مفاصل و عضلات و رقابت در شهرهای بزرگ اشاره کرد.
آینده شغلی دندانپزشکی
با افزایش سریع تعداد فارغ‌التحصیلان و نیز افزایش تحصیل دندانپزشکی در دانشگاه‌های نه چندان سطح بالای خارجی و هجوم آن‌ها به داخل کشور، فرصت‌های شغلی این درس رو به کاهش است. همچنین افزایش رعایت بهداشت دهان و دندان در جامعه نیز عامل دیگری در کاهش مراجعه کننده خواهد بود. با این حال اهمیت زیبایی دندان در بین مردم رو به افزایش است که فرصت شغلی بسیار مناسبی برای متخصصین این شغل به ارمغان می‌آورد. نکته مثبت این شغل این است که اکثرمراجعه کننده‌ها یک دندانپزشک را بر می‌گزینند و به مراجعه‌کننده ی دائمی آن دندانپزشک تبدیل می‌شوند.
رتبه‌های برتر دندانپزشکی 1397
| رتبه کشوری | رتبه سهمیه | منطقه | دانشگاه | دوره |
|---|---|---|---|---|
| 82 | 37 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي شهيدبهشتي | روزانه-نيمسال اول |
| 83 | 31 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي مشهد | روزانه |
| 94 | 41 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي شهيدبهشتي | روزانه-نيمسال اول |
| 119 | 52 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي شهيدبهشتي | روزانه-نيمسال اول |
| 132 | 56 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي شهيدبهشتي | روزانه-نيمسال اول |
| 181 | 83 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي شهيدبهشتي | روزانه-نيمسال اول |
| 192 | 86 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي شهيدبهشتي | روزانه-نيمسال اول |
| 214 | 99 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي شهيدبهشتي | روزانه-نيمسال اول |
| 232 | 95 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي تهران | روزانه |
| 244 | 116 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي تهران | روزانه |
| 255 | 123 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي تهران | روزانه |
| 257 | 124 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي شهيدبهشتي | روزانه-نيمسال اول |
| 263 | 105 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي تهران | روزانه |
| 279 | 34 | منطقه 3 | دانشگاه علوم پزشکي شهيدبهشتي | روزانه-نيمسال اول |
| 293 | 142 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي شهيدبهشتي | روزانه-نيمسال اول |
| 300 | 145 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي شهيدبهشتي | روزانه-نيمسال دوم |
| 339 | 163 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي تهران | روزانه |
| 346 | 133 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي اصفهان | روزانه |
| 369 | 176 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي تهران | روزانه |
| 370 | 145 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي اصفهان | روزانه |
| 373 | 146 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي اصفهان | روزانه |
| 376 | 181 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي تهران | روزانه |
| 382 | 149 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي شهيدبهشتي | روزانه-نيمسال دوم |
| 387 | 187 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي شهيدبهشتي | روزانه-نيمسال دوم |
| 400 | 155 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي مشهد | روزانه |
| 403 | 157 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي تبريز | روزانه |
| 405 | 197 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي تهران | روزانه |
| 408 | 199 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي شهيدبهشتي | روزانه-نيمسال اول |
| 421 | 159 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي شهيدبهشتي | روزانه-نيمسال دوم |
| 428 | 57 | منطقه 3 | دانشگاه علوم پزشکي قم | روزانه |
| 435 | 164 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي شهيدبهشتي | روزانه-نيمسال دوم |
| 457 | 219 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي شهيدبهشتي | روزانه-نيمسال دوم |
| 462 | 223 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي تهران | روزانه |
| 468 | 227 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي تهران | روزانه |
| 469 | 228 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي تهران | روزانه |
| 493 | 73 | منطقه 3 | دانشگاه علوم پزشکي تهران | روزانه |
| 501 | 77 | منطقه 3 | دانشگاه علوم پزشکي تهران | روزانه |
| 502 | 183 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي مشهد | روزانه |
| 518 | 251 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي تهران | روزانه |
| 528 | 191 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي تبريز | روزانه |
| 536 | 261 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي مشهد | روزانه |
| 548 | 81 | منطقه 3 | دانشگاه علوم پزشکي تهران | روزانه |
| 555 | 202 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي مشهد | روزانه |
| 564 | 276 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي شهيدبهشتي | روزانه-نيمسال دوم |
| 568 | 205 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي مشهد | روزانه |
| 572 | 281 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي مشهد | روزانه |
| 581 | 288 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي گيلان -رشت | روزانه |
| 588 | 292 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي تهران | روزانه |
| 600 | 213 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي مشهد | روزانه |
| 610 | 217 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي تهران | روزانه |
| 616 | 221 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي مشهد | روزانه |
| 620 | 223 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي مشهد | روزانه |
| 653 | 96 | منطقه 3 | دانشگاه علوم پزشکي شيراز | روزانه |
| 665 | 329 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي يزد | روزانه |
| 677 | 98 | منطقه 3 | دانشگاه علوم پزشکي شهيدبهشتي | پرديس خودگردان-نيمسال دوم |
| 685 | 245 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي تبريز | روزانه |
| 686 | 341 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي تهران | روزانه |
| 687 | 101 | منطقه 3 | دانشگاه علوم پزشکي شهيدبهشتي | روزانه-نيمسال اول |
| 692 | 104 | منطقه 3 | دانشگاه علوم پزشکي اصفهان | روزانه |
| 698 | 344 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي مازندران -ساري | روزانه |
| 713 | 253 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي اصفهان | روزانه |
| 719 | 254 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي شيراز | روزانه |
| 742 | 117 | منطقه 3 | دانشگاه علوم پزشکي مشهد | روزانه |
| 754 | 366 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي بيرجند | روزانه |
| 758 | 368 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي اصفهان | روزانه |
| 771 | 374 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي اروميه | روزانه |
| 812 | 127 | منطقه 3 | دانشگاه علوم پزشکي کرمان | روزانه |
| 817 | 292 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي مشهد | روزانه |
| 820 | 398 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي تبريز | روزانه |
| 820 | 294 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي البرز-کرج | روزانه |
| 823 | 295 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي مشهد | روزانه |
| 828 | 299 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي اصفهان | روزانه |
| 834 | 402 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي تبريز | روزانه |
| 834 | 402 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي شيراز | روزانه |
| 861 | 138 | منطقه 3 | دانشگاه علوم پزشکي مشهد | روزانه |
| 869 | 421 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي تبريز | روزانه |
| 869 | 309 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي البرز-کرج | روزانه |
| 888 | 315 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي اصفهان | روزانه |
| 894 | 435 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي بابل | روزانه |
| 900 | 439 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي اصفهان | روزانه |
| 909 | 145 | منطقه 3 | دانشگاه علوم پزشکي تبريز | روزانه |
| 918 | 448 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي تهران | روزانه |
| 928 | 453 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي تهران | روزانه |
| 941 | 331 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي اصفهان | روزانه |
| 948 | 334 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي تبريز | روزانه |
| 950 | 336 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي اصفهان | روزانه |
| 959 | 471 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي مشهد | روزانه |
| 960 | 472 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي شيراز | روزانه |
| 962 | 473 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي اصفهان | روزانه |
| 966 | 340 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي شيراز | روزانه |
| 969 | 478 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي شهيدبهشتي | روزانه-نيمسال دوم |
| 970 | 479 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي اراک | روزانه |
| 972 | 152 | منطقه 3 | دانشگاه علوم پزشکي مشهد | روزانه |
| 981 | 344 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي تبريز | روزانه |
| 1001 | 493 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي شيراز | روزانه |
| 1003 | 494 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي اصفهان | روزانه |
| 1006 | 496 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي اصفهان | روزانه |
| 1011 | 500 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي همدان | روزانه |
| 1015 | 355 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي شيراز | روزانه |
به نظرتون بین رشته دندانپزشکی و داروسازی کدوم بهتره؟ از نظر درآمد و آینده شغلی بیشتر مد نظرم هست. شانس قبولی در کدوم یکی بیشتره؟
به نظر من دارو سازی چون هم پولش بیشتره هم کمتر کسی میره دارو سازی نسبت به دندون و کار پیدا کردن درونش راحت تره