متخصص رشته رادیولوژی در تشخیص و درمان بیماری و آسیب، با استفاده از تکنیک‌های تصویربرداری پزشکی مانند اشعه ایکس، تصویربرداری تشدید مغناطیسی (ct)، تصویربرداری تلفیقی و فراصوت تخصص دارد. از آنجا که برخی از تکنیک‌های تصویربرداری شامل استفاده از تشعشع هستند، نیاز به آموزش برای درک ایمنی و حفاظت از تابش دارند.
انتخاب رشته رادیولوژی
رادیولوژیست‌های تشخیصی از انواع روش‌های تصویربرداری برای دیدن داخل بدن و ارزیابی یا تشخیص وضعیت بیمار استفاده می‌کنند. رادیولوژیست شما با انتخاب یک مشاوره تخصصی و با امتحان مناسب و هدایت تکنسین‌های رادیولوژی (کسانی که تجهیزات را انجام می‌دهند) در انجام صحیح آزمایشات با کیفیت، نقش مهمی در سلامت شما ایفا می‌کند. آن‌ها در مورد تصاویر به‌دست آمده تفسیر و گزارش می‌كنند و توصیه می‌كنند كه فقط در صورت لزوم آزمایش‌های اضافی صورت بگیرد. رادیولوژی گرایش پزشکی است که از تصویربرداری پزشکی برای تشخیص و درمان بیماری‌های بدن انسان‌ها استفاده می‌کند. انواع روش‌های تصویربرداری مانند رادیوگرافی اشعه ایکس، سونوگرافی، توموگرافی کامپیوتری (CT)، پزشکی هسته‌ای از جمله توموگرافی انتشار پوزیترون (PET)، فلوروسکوپی و تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI) برای تشخیص یا درمان بیماری‌ها استفاده می‌شود.
آشنایی با رادیولوژی
رادیولوژی شامل چندین حرفه مختلف مراقبت‌های بهداشتی است که به صورت تیمی کار می‌کنند. رادیولوژیست یک پزشک است که دوره آموزش عالی تحصیلات تکمیلی را به پایان رسانده و تصاویر پزشکی را تفسیر می‌کند، این یافته‌ها را با استفاده از یک گزارش یا به صورت شفاهی به پزشکان دیگر می‌رساند و از تصویربرداری برای انجام اقدامات پزشکی کم تهاجم استفاده می‌کند.
پرستار در مراقبت از بیماران قبل و بعد از تصویربرداری یا اقدامات از جمله تجویز داروها، نظارت بر علائم حیاتی و نظارت بر بیماران آرامبخش نقش دارد.متخصص رادیولوژی، که در برخی از کشورها مانند ایالات متحده و کانادا به‌‌عنوان “یک فن رادیولوژیک” نیز شناخته می‌شود، یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی است که به‌طور ویژه آموزش دیده است و از فن‌آوری پیشرفته و تکنیک‌های موقعیت یابی برای تولید تصاویر پزشکی برای تفسیر رادیولوژیست استفاده می‌کند. بسته به آموزش فرد و کشور مورد عمل وی، ممکن است متخصص رادیوگرافی در یکی از روش‌های تصویربرداری فوق الذکر تخصص داشته باشد یا نقش‌های گسترده‌تری در گزارش تصویر داشته باشد.
معرفی گرایش رادیولوژی
رشته رادیولوژی یا تکنولوژی پرتوشناسی یکی از شاخه‌های رشته علوم پزشکی است که برای تشخیص بیماری به آموزش تصویربرداری از اعضای بدن می‌پردازد. زمان انتخاب رشته به این نکته توجه داشته باشید که دانشجوی این رشته باید در دروس زیست شناسی، ریاضی و مخصوصا فیزیک توانمند باشند. رادیوگرافی در اصل به نام رونت ژنوگرافی است که به نام کاشف اشعه ایکس، ویلهلم کنراد رونتگن نامگذاری شده‌است. با انتقال اشعه ایکس از طریق بیمار تولید می‌شود. اشعه ایکس از طریق بدن به یک آشکارساز تابانده می‌شود. تصویری تشکیل می‌شود که بر اساس آن اشعه‌ها در برابر آنچه در بیمار جذب یا پراکنده است. بنابراین تشخیص داده نمی‌شوند از طریق آن عبور می‌کنند و بعد تشخیص داده می‌شوند. رونتگن اشعه ایکس را در 8 نوامبر 1895 کشف کرد و اولین جایزه نوبل فیزیک را برای کشف آن در سال 1901 دریافت کرد.
در رادیوگرافی با صفحه فیلم، یک لوله اشعه ایکس پرتوی اشعه ایکس را تولید می‌کند که هدف آن بیمار است. اشعه ایکس در مسیر عبور از بدن بیمار، از شبکه یا فیلتر اشعه ایکس عبور می‌کند. این فیلتر، پراکندگی اشعه را به حداقل می‌رساند و کیفیت تصویر را ارتقا می‌دهد. سپس اشعه ایکس به فیلم عکاسی برخورد می‌کند که به طور محکم به صفحه‌ای از فسفرهای ساطع کننده نور متصل است. در مرحله بعد، فیلم از نظر شیمیایی تثبیت می‌شود و تصویری از ساختار داخلی بدن بیمار بر روی آن ظاهر می‌شود.
تخصص‌های رادیولوژی
رادیولوژیست‌های تشخیصی، از طریق کار بالینی گسترده و تحقیقات مرتبط، ممکن است در این زیرمجموعه‌های رادیولوژی نیز تخصص داشته باشند:
- (ماموگرافی)
- رادیولوژی قلب و عروق (قلب و گردش خون)
- رادیولوژی قفسه سینه (قلب و ریه‌ها)
- رادیولوژی اورژانس
- رادیولوژی دستگاه گوارش (معده، روده و شکم)
- رادیولوژی دستگاه تناسلی (دستگاه تناسلی و ادراری)
- رادیولوژی سر و گردن
- رادیولوژی عضلانی اسکلتی (عضلات و اسکلت)
- نورورادیولوژی (مغز و سیستم عصبی ؛ سر، گردن و ستون فقرات)
- رادیولوژی کودکان (تصویربرداری از کودکان)
رادیولوژی رشته‌ای است که از تصویربرداری پزشکی برای تشخیص و معالجه بیماری‌ها در بدن انسان و حیوان استفاده می‌کند.
انواع تکنیک‌های تصویربرداری مانند رادیوگرافی با اشعه X، سونوگرافی، توموگرافی کامپیوتری (CT)، پزشکی هسته‌ای از جمله توموگرافی انتشار پوزیترون (PET) و تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی (MRI) برای تشخیص یا درمان بیماری‌ها استفاده می‌شود. رادیولوژی مداخله‌ای عملکرد معمولاً روش‌های پزشکی کم تهاجمی با راهنمایی فناوری‌های تصویربرداری مانند موارد فوق است.
سرفصل دروس رادیولوژی و تعداد واحدها
- تعداد کل واحدها : 130 واحد
- دروس عمومی : 22 واحد
- دروس پایه و اختصاصی : 92 واحد
- کارآموزی در عرصه : 16 واحد
کارشناسی ارشد رشته رادیولوژی
- رشته مهندسی پزشکی (بیوالکتریک)
- مهندسی پزشکی (زیست مواد)
- اپیدمیولوژی
- ارزیابی فناوری سلامت
- اقتصاد بهداشت
- انفورماتیک پزشکی
- آمار زیستی
- رادیوبیولوژی و حفاظت پرتویی
- فناوری اطلاعات سلامت
- علوم تشریحی
- فیزیک پزشکی
- کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی
- مدیریت خدمات بهداشتی درمانی
- نانوتکنولوژی پزشکی
- زیست فناوری پزشکی
- رفاه اجتماعی
- تاریخ علوم پزشکی
- آموزش پزشکی
- مدیریت برنامه‌ریزی الکترونیکی در علوم پزشکی
- فناوری تصویربرداری پزشکی
- ژورنالیسم پزشکی
- تکنولوژی آموزشی در علوم پزشکی
بازار کار و آینده شغلی رادیولوژی
رادیولوژی به لحاظ بازار کار در وضعیت مناسبی است وفارغ‌التحصیلان می‌توانند در این مشاغل مشغول شوند، تکنسین رادیولوژی، استخدام در کلینیک‌ها، بیمارستان‌های دولتی یا خصوصی، مراکز تصویربرداری و … در حال حاضر خوب و مطلوب است. تقاضا برای کارشناسان رادیولوژی در بیمارستان‌ها، مراکز درمانی، کلینیک‌های رادیولوژی و مراکز تصویربرداری پزشکی زیاد است. در ایران، با توجه به کمبود متخصصان رادیولوژی، فرصت‌های شغلی برای فارغ‌التحصیلان بسیار مناسب است.
دلایل متعددی برای این موضوع وجود دارد
- افزایش سن جمعیت و شیوع بیماری‌های مختلف، منجر به افزایش نیاز به خدمات تشخیصی مانند رادیولوژی است.
- پیشرفت‌های تکنولوژی و ظهور روش‌های جدید تصویربرداری پزشکی، مانند سی تی اسکن و ام آر آی، نیاز به کارشناسان رادیولوژی ماهر است.
- آگاهی مردم از تشخیص زودهنگام بیماری‌ها اهمیت بیشتری دارد و تمایل بیشتری به انجام تصویربرداری پزشکی دارند.
فارغ‌التحصیلان رادیولوژی می‌توانند در زمینه‌های دیگر نیز فعالیت کنند
- تدریس در دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی
- انجام تحقیقات در زمینه تصویربرداری پزشکی
- تأسیس مرکز تصویربرداری پزشکی
- کار در شرکت‌های تولیدکننده تجهیزات پزشکی
نکات مهم:
- برای موفقیت، علاوه بر دانش تئوری، مهارت‌های عملی و توانایی کار با تجهیزات رادیولوژی نیز بسیار مهم است.
- کارشناسان رادیولوژی باید از صبر و حوصله، دقت و توانایی برقراری ارتباط با بیماران برخوردار باشند.
- این رشته همواره در حال پیشرفت است و فارغ‌التحصیلان باید به طور مداوم دانش و مهارت‌های خود را به روز کنند.
