نوجوانان یادگیری را با پذیرش ندانستن آغاز می‌کنند

اگر شما هم مانند من، در دهه های ۱۳۵۰ و ۱۳۶۰ بزرگ شده‌اید، احتمالا با آهنربای یخچال کلاسیک “نوجوانان، تا هنوز همه چیز را می دانید، از خانه بروید!” مواجهه داشته‌اید. به‌عنوان یک استراتژی آموزشی یادگیری با پذیرش ندانستن را مدنظر خود قرار دهید.

نوجوانان در مسیر استقلال، خود را “همه چیزدان” می‌پندارند

شاید نوجوانی را بشناسید یا خودتان در نوجوانی چنین بوده‌اید: پرانرژی مثل ستاره‌های موسیقی، کمی بیش از حد به نظرات خود مطمئن، و کمی بیش از حد مطمئن که هیچ‌کس نمی‌تواند به اندازه‌ی شما بداند. نوجوانی دوره‌ای از زندگی است که افراد از کودکی به بزرگسالی تبدیل می‌شوند. برای مدیریت موفقیت‌آمیز این انتقال، افراد نیاز دارند تا وابستگی‌های والدینی را کنار بگذارند و مستقل‌تر شوند. این منطقی است که دانش‌آموز نوجوان فکر کند – یا حداقل وانمود کند – که همه چیز را می‌داند.

دانشمندان درباره یادگیری نوجوانان چه می‌گویند؟

من پژوهشگر این هستم که چگونه افراد، در هر مرحله از زندگی، با این واقعیت کنار می‌آیند که در واقع همه چیز را نمی‌دانند. تحقیقات من بررسی کرده است که چه اتفاقی برای جوانانی می‌افتد که در میان طوفان‌های عاطفی، اجتماعی و هورمونی نوجوانی، تمایل نسبتا زیادی برای پذیرش محدودیت دانش و دیدگاه خود دارند. محققانی مانند من این ویژگی را “فروتنی فکری” می‌نامیم، که به معنای آگاهی فرد از وجود شکاف‌هایی در آنچه می‌داند و این‌که این شکاف‌ها باعث می‌شود باورها و نظرات او قابل اشتباه باشد.

تحقیق جدید به دنبال کشف تأثیر “فروتنی فکری” بر نوجوانان

همکاران من و من کنجکاو شدیم که آیا نوجوانانی که این خطاپذیری را در خود می‌پذیرند – یعنی کسانی که از نظر فکری فروتن هستند – با آن‌هایی که چنین نیستند، تفاوتی دارند یا خیر. راستش را بخواهید، مطمئن نبودیم، زیرا پاسخ آن واضح نیست.

از یک طرف، آگاهی از نادانی و خطاپذیری خودشان ممکن است برای نوجوانان یک امتیاز باشد، زیرا آن‌ها را پذیرای یادگیری و بازذهن‌تر می‌کند و حتی شاید باعث شود دیگران آن‌ها را بیشتر بپذیرند. از طرف دیگر، شاید آگاهی از نادانی آنقدر طاقت‌فرسا باشد که باعث شود احساس شکست و درماندگی کنند و در واقع پیش از آنکه حتی پا به عرصه بزرگسالی بگذارند، زمین‌گیرشان کند.

ما می‌خواستیم بدانیم که فروتنی فکری تا چه حد برای جوانان مفید است و تا چه اندازه ممکن است در واقع مضر باشد.

آیا فروتنی فکری در مواجهه با شکست به کار می‌آید؟

می‌خواستیم بیشتر بدانیم، به‌ویژه اینکه آیا رفتار فرضیه‌ای دانش‌آموزان با رفتار واقعی آن‌ها یکسان است یا خیر. دو مطالعه‌ی بعدی ما به این سؤال پرداخته‌اند.

مطالعه‌ی اول: واکنش به نتایج واقعی

این مطالعه سه مرحله داشت. ابتدا فروتنی فکری نوجوانان را با پرسشنامه‌ی خوداظهاری مشابه آنچه قبلاً استفاده کرده بودیم، اندازه‌گیری کردیم.

سپس ماه‌ها بعد از پرسشنامه به کلاس‌های درس آنها بازگشتیم، درست زمانی که معلم یک آزمون واحد با نمره را به آن‌ها پس می‌داد. از دانش‌آموزان خواستیم در هنگام مشاهده‌ی بازخورد و نمره‌های آزمون، گزینه‌های مختلفی را که ممکن است برای آمادگی برای آزمون بعدی انجام دهند، رتبه‌بندی کنند.

دانش‌آموزان با فروتنی فکری بالاتر، صرف‌نظر از عملکرد خوب یا بدشان در آزمون، تمایل بیشتری به گزینه‌هایی مانند «سعی می‌کنم چیزهایی را که مرا گیج می‌کنند، بفهمم» و «از خودم سؤال بپرسم تا مطمئن شوم مطالب را درک کرده‌ام» نشان دادند.

برای مرحله‌ی آخر این مطالعه، تا پایان سال تحصیلی صبر کردیم و از معلم (که از نمره‌ی فروتنی فکری دانش‌آموزان اطلاعی نداشت) خواستیم تا مشتاق بودن هر دانش‌آموز به یادگیری را ارزیابی کند. طبق ارزیابی معلم، دانش‌آموزان با فروتنی فکری بالاتر، با اشتیاق بیشتری یاد می‌گرفتند.

مطالعه‌ی دوم: ترجیح چالش و پشتکار

در مطالعه‌ی دیگر، با گروه دیگری از دانش‌آموزان، دوباره پرسشنامه‌ی فروتنی فکری را به آن‌ها ارائه کردیم. سپس از آن‌ها خواستیم تا یک پازل چالش‌برانگیز را حل کنند که نشان‌دهنده‌ی پشتکار واقعی و رفتارِ جستجوی چالش در آن‌ها بود.

دانش‌آموزان با فروتنی فکری بالاتر، پازل‌های چالش‌برانگیز را به جای پازل‌های آسان که از قبل نحوه‌ی حل آن‌ها را می‌دانستند، ترجیح می‌دادند. آن‌ها زمان بیشتری را صرف تلاش برای حل پازل‌های چالش‌برانگیز می‌کردند و حتی پس از شکست، تلاش‌های بیشتری برای حل پازل انجام می‌دادند تا همسالان کم‌فروتنی خود.

“شکست خوردم، اما می‌خواهم بیشتر یاد بگیرم”: نگرش جدید دانش‌آموزان

مطالعه‌ای نشان می‌دهد که دانش‌آموزانی که با مفهوم “ندانستن” آشنا می‌شوند، تمایل بیشتری به یادگیری دارند.

محققان در یک مطالعه، سوالات دشواری را از شرکت‌کنندگان پرسیدند و سپس به آنها گفتند که پاسخ‌هایشان اشتباه بوده است. برخی از شرکت‌کنندگان قبل از این مطالعه، مقاله‌ای درباره مزایای “پذیرش ندانستن” خوانده بودند، اما گروه دیگر این مقاله را نخوانده بودند. نتایج نشان داد که احتمال تمایل به یادگیری و ارتقای دانش در گروهی که مقاله را خوانده بودند، به‌طور قابل توجهی بیشتر بود.