علوم آزمایشگاهی یکی از شاخههای علوم پزشکی است و دانشجویان را برای حرفههای هیجانانگیز، چالشبرانگیز و پویا در مکانهایی مانند آزمایشگاههای بیمارستان وکلینیکها، آزمایشگاههای پزشکی قانونی، آزمایشگاههای دامپزشکی، آزمایشگاههای تحقیقاتی صنعتی و آزمایشگاههای بیوتکنولوژی مدرن آماده میکند. متخصصان در علوم آزمایشگاهی خون، ادرار، بافت و دیگر نمونههای بدن را آنالیز میکنند. این نتایج آزمون نقش مهمی در تشخیص و درمان بیماریها دارد.
رشته علوم آزمایشگاهی زیر مجموعهای از رشتههای علوم پزشکی است که اطلاعات آزمایشگاهی و آنالیزی مایعات و بافتهای بدن انسان را جهت تشخیص، پیشگیری و درمان بیماری و حفظ سلامت افراد جامعه در اختیار تیم درمانی قرار میدهد. این رشته یکی از پرطرفدارترین رشتههای زیرگروه علوم تجربی است که ادامه تحصیل در آن به تخصصهای مختلفی تقسیم میشود.
یک کارشناس آزمایشگاه پزشکی یا کارشناس آزمایشگاه بالینی یا یک تکنسین پزشکی آزمایشهای تشخیصی خون و مایعات بدن را در آزمایشگاههای بالینی انجام میدهد. دامنه کار یک کارشناس آزمایشگاه پزشکی با دریافت نمونههای بیمار یا مشتری آغاز میشود و با تحویل نتایج آزمایش به پزشکان و سایر ارائه دهندگان خدمات بهداشتی پایان مییابد.
آشنایی و کاربرد علوم آزمایشگاهی
ابزار آزمایش تشخیصی بالینی کاملاً به اعتبار روش آزمایش متکی است. برای این منظور، بیشتر کارهای انجام شده توسط دانشمندان آزمایشگاه پزشکی شامل اطمینان از کیفیت نمونه، تفسیر نتایج آزمون، ثبت اطلاعات، آزمایش محصولات کنترل، انجام کالیبراسیون، نگهداری، اعتبار سنجی و عیب یابی ابزار دقیق و همچنین انجام تجزیه و تحلیل آماری برای تأیید دقت و تکرار آزمایش. دانشمندان آزمایشگاه پزشکی همچنین ممکن است به ارائه دهندگان مراقبتهای بهداشتی در انتخاب آزمایش و جمع آوری نمونه کمک کنند و مسئول تحویل سریع کلامی نتایج مهم آزمایشگاه هستند. تخمین زده میشود ۷۰٪ از تصمیمات پزشکی براساس نتایج آزمایشات آزمایشگاهی باشد
متخصصان علوم آزمایشگاه پزشکی ، که غالباً آن را لابراتوار پزشکی مینامند ، کارشناسان مراقبتهای بهداشتی حیاتی هستند ، از کشف و تهیه اطلاعات آزمایشگاهی، از تجزیه و تحلیلهای آزمایشگاهی که به مرکز درمانی در تشخیص و معالجه بیمار و همچنین در زمینه نظارت بر بیماری یا پیشگیری (حفظ سلامتی) کمک میکند. آنها از ابزارهای پیشرفته زیست پزشکی و فنآوری ، رایانهها و روشهایی که نیاز به مهارت دستی دارند برای انجام آزمایشگاه آزمایشگاهی روی خون و مایعات بدن استفاده میکنند. آزمایش آزمایشگاهی شامل رشتههایی از قبیل شیمی بالینی ، خون شناسی ، ایمونولوژی ، ایمونوهماتولوژی ، میکروبیولوژی و زیست شناسی مولکولی است. متخصصان علوم آزمایشگاه پزشکی دادههای آزمایشگاهی دقیقی را تولید میکنند که برای کمک به تشخیص سرطان ، سکتههای قلبی ، دیابت ، مونوکلئوز عفونی و شناسایی باکتریها یا ویروسهای ایجاد کننده عفونت و همچنین در تشخیص داروها لازم است. علاوه بر این ، ما کیفیت آزمایش را کنترل میکنیم و با سایر اعضای تیم مراقبتهای بهداشتی مشورت میکنیم.
معرفی رشته علوم آزمایشگاهی

Medical Laboratory Sciences و Sciences Clinical Laboratory نامهای شناخته شده این رشته در دنیا است. هدف از این رشته تربیت افرادی است که بتوانند در آزمایشگاههای بالینی مراکز درمانی مختلف از جمله بیمارستانها و آزمایشگاههای مراکز بهداشتی و با بکارگیری دستگاههای تخصصی و تکنیکهای متعدد، آزمایشات مختلف را روی خون و یا دیگر مایعات و انساج بدن انجام دهند. بهطور کلی متخصصان این رشته میتوانند با آزمایشهای خون شناسی و بیوشیمیایی یاریگر تیم درمانی باشند.
رشته علوم آزمایشگاهی از پرطرفدارترین گزینههای انتخاب رشته تجربی است . با توجه به اینکه رشته ی علوم آزمایشگاهی در زیرگروه ۱ رشتههای علوم تجربی قرار میگیرد و ضرایب دروس اختصاصی برای این رشته ی دانشگاهی به قرار زیر است:
ضرایب کنکور برای این رشته
- زمین شناسی: صفر
- زیست شناسی: ۴
- شیمی: ۳
- فیزیک: ۲
- ریاضیات: ۲
برای قبولی در این رشته لازم است در دروس زیست و شیمی قوی باشید.
تعداد واحدهای درسی

- دروس عمومی: ۲۲ واحد
- دروس پایه: ۳۱ واحد
- دروس اختصاصی: ۶۱ واحد
- کارآموزی در عرصه: ۱۶ واحد
- جمع واحد: ۱۳۰ واحد
گرایشهای کارشناسی ارشد علوم آزمایشگاهی

- شیمی بالینی
- خون شناسی
- انگلشناسی
- میکروبشناسی
- ویروس شناسی
- قارچ شناسی
- ژنتیک انسانی
- بیوتکنولوژی
گرایشهای دکترا علوم آزمایشگاهی

- بیوشیمی بالینی
- سم شناسی
- ایمنیشناسی
- میکروبشناسی
نقش و وظایف
- مطالعات میکروسکوپی
- مطالعات مولکولی
- انجام دقیق روشهای مختلف تجزیه شیمیایی
- انجام روشهای ایمونولوژیکی
- انجام روش های شناسایی باکتریولوژیکی
- مشاوره با پزشکان و دیگر پرسنل بهداشتی درمانی
- سرپرستی کاردانهای علوم آزمایشگاهی
- نمونهگیری و خونگرفتن بهصورت صحیح
- آشنایی با آزمایش اورژانس
- توانایی در مطالعه نسخههای پزشکان
مشخصات علوم آزمایشگاهی
طول دوره کارشناسی علوم آزمایشگاهی ۴ الی ۵ سال است. این مقطع حدود ۱۳۰ واحد دارد که ۲۲ واحد به دروس عمومی، ۳۱ واحد به دروس پایه، ۶۱ واحد به دروس تخصصی و ۱۶ واحد نیز به کارآموزی در عرصه اختصاص دارد. علاقمندان این رشته میتوانند در گرایشهای تخصصی کارشناسی ارشد و دکتری به ادامه تحصیل در این رشته بپردازند.
دروس پایه
- شیمی عمومی و آزمایشگاه شیمی عمومی
- فیزیولوژی نظری و فیزیولوژی عملی
- روانشناسی عمومی
- فیزیک حیاتی
- فیزیک عمومی و آزمایشگاه فیزیک عمومی
- بافتشناسی نظری و آزمایشگاه بافتشناسی
- بیوشیمی عمومی و آزمایشگاهی بیوشیمی عمومی
- بهداشت عمومی و اپیدمیولوژی
- کامپیوتر
- زیستشناسی سلولی و مولکولی
- آمار حیاتی
- آناتومی نظری
- آناتومی عملی
دروس تخصصی
- بیوشیمی پزشکی
- آزمایشگاه بیوشیمی پزشکی
- اصول ایمنی و حفاظت در آزمایشگاه
- خونشناسی
- آزمایشگاه خونشناسی
- میکروبشناسی عمومی
- آزمایشگاه میکروبشناسی عمومی
- اصول فنی و نگهداری تجهیزات آزمایشگاهی
- انگلشناسی
- آزمایشگاه انگلشناسی
- ایمونوهماتولوژی
- آزمایشگاه ایمونوهماتولوژی
- ایمنیشناسی پزشکی
- آزمایشگاه ایمنیشناسی پزشکی
- هورمون شناسی
- آزمایشگاه هورمون شناسی
- ویروس شناسی پزشکی
- آزمایشگاه ویروس شناسی پزشکی
- قارچ شناسی پزشکی
- آزمایشگاه قارچ شناسی پزشکی
- آسیب شناسی عمومی
- آزمایشگاه آسیب شناسی عملی
- روشهای کنترل کیفی در آزمایشگاههای بالینی
- باکتری شناسی پزشکی
- آزمایشگاه باکتری شناسی پزشکی
- فارماکولوژی
- آشنایی با بیماریهای داخلی
- سم شناسی
- آزمایشگاه سم شناسی
- ژنتیک پزشکی
- سمینار
- متون انگلیسی
- ترمینولوژی پزشکی
ادامه تحصیل
گرایشهای ارشد برای ادامه تحصیل در علوم آزمایشگاهی شامل موارد زیر است:
- شیمی بالینی
- خون شناسی
- انگلشناسی
- میکروبشناسی و ویروس شناسی
- قارچ شناسی
- ژنتیک انسانی
- بیوتکنولوژی
- فیزیولوژی
- ایمونولوژی شناسی
- فیزیک پزشکی
دانشگاههای مورد پذیرش علوم آزمایشگاهی
- دانشگاه علوم پزشکی ایران
- دانشگاه علوم پزشکی اراک
- دانشگاه علوم پزشکی اردبیل
- دانشگاه علوم پزشکی ارومیه
- دانشگاه علوم پزشکی اصفهان
- دانشگاه علوم پزشکی البرز
- دانشگاه علوم پزشکی ایلام
- دانشگاه علوم پزشکی بابل
- دانشگاه علوم پزشکی بندرعباس
- دانشگاه علوم پزشکی بوشهر
- دانشگاه علوم پزشکی بیرجند
- دانشگاه علوم پزشکی تبریز
- دانشگاه علوم پزشکی تهران
- دانشگاه علوم پزشکی جهرم
- دانشگاه علوم پزشکی زابل
- دانشگاه علوم پزشکی بجنورد
- دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان
- دانشگاه علوم پزشکی بقیت الله
- دانشگاه علوم پزشکی زاهدان
- دانشگاه علوم پزشکی زنجان
- دانشگاه علوم پزشکی سبزوار
- دانشگاه علوم پزشکی سمنان
- دانشگاه علوم پزشکی بم
- دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد
- دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
- دانشگاه علوم پزشکی شیراز
- دانشگاه علوم پزشکی فسا
- دانشگاه علوم پزشکی قزوین
- دانشگاه علوم پزشکی قم
- دانشگاه علوم پزشکی کاشان
- دانشگاه علوم پزشکی کردستان
- دانشگاه علوم پزشکی کرمان
- دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه
- دانشگاه علوم پزشکی گلستان
- دانشگاه علوم پزشکی گناباد
- دانشگاه علوم پزشکی گیلان
- دانشگاه علوم پزشکی لرستان
- دانشگاه علوم پزشکی مازندران
- دانشگاه علوم پزشکی مشهد
- دانشگاه علوم پزشکی همدان
- دانشگاه علوم پزشکی یاسوج
- دانشگاه علوم پزشکی یزد
- دانشکده علوم پزشکی آبادان
- دانشکده علوم پزشکی خمین
- دانشکده علوم پزشکی گراش
- دانشگاه علوم پزشکی ارتش
- دانشگاه علوم پزشکی شاهرود
- دانشگاه علوم پزشکی تربت حیدریه
- دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور
- دانشکده علوم پزشکی سیرجان
- دانشکده علوم پزشکی مراغه
- دانشکده علوم پزشکی سراب
- دانشگاه علوم پزشکی دزفول
آینده شغلی
این رشته مانند سایر رشتههای علوم تجربی نسبتاً از بازار کار خوبی برخوردار است. فارغالتحصیلان این رشته میتواننند در مراکز متعددی مانند آزمایشگاههای بالینی بیمارستانهای دولتی و خصوصی، آزمایشگاههای مراکز بهداشتی درمانی، آزمایشگاههای تشخیص طبی خصوصی و غیر خصوصی، انستیتوها و مراکز تحقیقاتی و آموزشی، کارخانههای تولید وسایل و مواد آزمایشگاهی، شرکتهای پخش فراوردههای بیولوژیکی و آزمایشگاهی، پزشکی قانونی و سازمان انتقال خون آغاز به کار کنند. همچنین فارغالتحصیلان دکتری این رشته نیز میتوانند امید زیادی به جذب هیئت علمی دانشگاهها داشته باشند.
بازار کار علوم آزمایشگاهی
علوم آزمایشگاهی از رشتههای محبوب گروه علوم پزشکی است وبا توجه به اهمیتی که سلامتی در زندگی افراد دارد. فارغ التحصیلان علوم آزمایشگاهی بهراحتی جذب بازار کار میشوند. بنابراین علوم آزمایشگاهی به لحاظ بازار کار و فرصتهای شغلی در وضعیت مناسبی قرار دارد. البته در زمان انتخاب رشته به این نکته توجه کنید که برای افرادی که حساسیتهای خاص به این گونه محیط های کاری دارند چندان مناسب نیست.
رتبههای قبولی رشته علوم آزمایشگاهی
رتبه کشوری | رتبه منطقه | منطقه | دانشگاه | دوره |
---|---|---|---|---|
4600 | 1448 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي تهران | روزانه |
4921 | 1552 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي تبريز | روزانه-نيمسال اول |
5480 | 2713 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي تبريز | روزانه-نيمسال اول |
5888 | 1838 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي مشهد | روزانه |
6125 | 2995 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي کرمان | روزانه |
6277 | 3075 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي گيلان -رشت | روزانه |
6739 | 2076 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي تهران | روزانه |
7115 | 2181 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي مشهد | روزانه |
7266 | 3567 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي شهيدبهشتي | روزانه |
7291 | 2234 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي تبريز | روزانه-نيمسال اول |
7476 | 2293 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي تهران | روزانه |
7690 | 3754 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي تهران | روزانه |
8100 | 3933 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي تهران | روزانه |
8121 | 3941 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي مشهد | روزانه |
8200 | 3975 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي تهران | روزانه |
8281 | 4009 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي شيراز | روزانه |
8572 | 2607 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي مشهد | روزانه |
8629 | 2626 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي تهران | روزانه |
8655 | 4192 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي شهيدبهشتي | روزانه |
8740 | 4223 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي مازندران -ساري | روزانه |
8826 | 4267 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي تهران | روزانه |
8959 | 4340 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي شهيدبهشتي | روزانه |
9068 | 2748 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي مشهد | روزانه |
9314 | 2823 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي شيراز | روزانه |
9314 | 2823 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي شيراز | روزانه |
9352 | 2840 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي تهران | روزانه |
9418 | 4548 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي ايران | روزانه |
9651 | 4658 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي اردبيل | روزانه |
9738 | 4694 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي ايران | روزانه |
9796 | 4721 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي بيرجند | روزانه |
9828 | 4734 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي تهران | روزانه |
9918 | 4777 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي تبريز | روزانه-نيمسال دوم |
9981 | 3019 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي شهيدبهشتي | روزانه |
10026 | 3035 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي اراک | ظرفيت مازاد |
10080 | 3052 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي مشهد | روزانه |
10137 | 3067 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي اصفهان | روزانه |
10228 | 3089 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي ايران | روزانه |
10286 | 3107 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي شهيدبهشتي | روزانه |
10296 | 3110 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي مشهد | روزانه |
10375 | 4980 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي ايران | روزانه |
10390 | 2265 | منطقه 3 | دانشگاه علوم پزشکي مشهد | روزانه |
10415 | 5002 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي جندي شاپور-اهواز | روزانه |
10439 | 2274 | منطقه 3 | دانشگاه علوم پزشکي اروميه | روزانه |
10461 | 5028 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي کرمانشاه | روزانه |
10618 | 5102 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي شيراز | روزانه |
10647 | 3213 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي تبريز | روزانه-نيمسال اول |
10780 | 5177 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي قم | روزانه |
10822 | 3260 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي مشهد | روزانه |
10822 | 5194 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي بابل | روزانه |
10880 | 3275 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي مشهد | روزانه |
10987 | 5283 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي شهيدبهشتي | روزانه |
11005 | 3299 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي شيراز | روزانه |
11049 | 3313 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي مشهد | روزانه |
11066 | 5322 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي اصفهان | روزانه |
11256 | 5413 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي شهيدبهشتي | پرديس خودگردان |
11323 | 3387 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي تهران | پرديس خودگردان |
11337 | 3392 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي اصفهان | روزانه |
11356 | 5456 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي شيراز | روزانه |
11375 | 3406 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي البرز-کرج | ظرفيت مازاد |
11449 | 5501 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي همدان | روزانه |
11463 | 2528 | منطقه 3 | دانشگاه علوم پزشکي تهران | روزانه |
11491 | 3436 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي اصفهان | روزانه |
11588 | 3462 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي شيراز | روزانه |
11619 | 5590 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي قم | روزانه |
11635 | 5598 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي اصفهان | روزانه |
11649 | 3479 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي بيرجند | روزانه |
11664 | 5612 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي شيراز | روزانه |
11692 | 3490 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي گناباد | روزانه |
11692 | 3490 | منطقه 1 | موسسه غيرانتفاعي علوم پزشکي وارستگان -مشهد | غير انتفاعي-نيمسال اول |
11708 | 2580 | منطقه 3 | دانشگاه علوم پزشکي مشهد | روزانه |
11708 | 3496 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي تهران | پرديس خودگردان |
11818 | 3536 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي شيراز | روزانه |
11881 | 3551 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي شيراز | روزانه |
11881 | 5720 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي شهيدبهشتي | پرديس خودگردان |
11893 | 5725 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي ايران | روزانه |
11906 | 2616 | منطقه 3 | دانشگاه علوم پزشکي همدان | روزانه |
11936 | 3563 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي اصفهان | روزانه |
11987 | 3579 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي تهران | پرديس خودگردان |
12013 | 3589 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي جهرم | روزانه |
12124 | 5825 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي مازندران -ساري | روزانه |
12153 | 3632 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي بابل | روزانه |
12184 | 3647 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي ايران | روزانه |
12209 | 3656 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي ايران | روزانه |
12220 | 5860 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي تهران | پرديس خودگردان |
12234 | 3665 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي تهران | پرديس خودگردان |
12270 | 3679 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي تبريز | روزانه-نيمسال اول |
12270 | 5883 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي جندي شاپور-اهواز | روزانه |
12270 | 3679 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي تهران | پرديس خودگردان |
12348 | 2729 | منطقه 3 | دانشگاه علوم پزشکي مشهد | روزانه |
12439 | 3721 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي شيراز | ظرفيت مازاد |
12572 | 3758 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي اصفهان | پرديس خودگردان |
12614 | 3770 | منطقه 1 | موسسه غيرانتفاعي علوم پزشکي وارستگان -مشهد | غير انتفاعي-نيمسال اول |
12635 | 6053 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي مازندران -ساري | روزانه |
12712 | 6091 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي ايران | روزانه |
12728 | 3793 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي تبريز | روزانه-نيمسال اول |
12780 | 2851 | منطقه 3 | دانشگاه علوم پزشکي جندي شاپور-اهواز | روزانه |
12836 | 2868 | منطقه 3 | دانشگاه علوم پزشکي مشهد | روزانه |
12873 | 6172 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي زنجان | روزانه |
12989 | 3854 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي تبريز | روزانه-نيمسال اول |
13076 | 3883 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي کرمان | روزانه |